✍وتووێژی د. ئەمیر حەسەنپوور لەگەل زمانەوانی ناوداری کورد تەوفێق وەهبی

@peluy_genim

وتووێژێک لەگەڵ موحەمەد عەلی سوڵتانی ــ کرماشان

ڕێزدار و خۆشە‌ویست
وێڕای سڵاو


بەشانازییە‌وە گۆڤاری کە‌شکۆڵ یەکەم گۆڤاری دەستنووس و بەڵگەنامەکانی کوردستان، گە‌یشتە ژمارەی 18. ماوه‌ی شه‌ش ساڵە بەردەوامین لە ناساندن دە‌ستنووس و زیندووکردنە‌وەی میراتی نەتەوایە‌تی کوردی. ئەم 18 ژمارەیە، بەرهەمی نووسەران، وەرگێڕان، تۆێژەران و سەرجەم ستاڤی کە‌شکۆڵە کە بە هاوکاری یەکتر، قۆناغەکانیان بڕیوە.

کەشکۆڵ گۆڤارێکی سەربەخۆیە و لەباری ماڵییە‌وە سەر بە هیچ ناوەند و دەزگایەک نییە و لە ڕێگە فڕۆش و یارمەتی خێرخۆازانەوە دابین دەکرێ.

لەم ڕۆژانەدا کە نرخی چاپ و کاغەز گران بووە، و تێچووی کەشکۆڵ قورساییەکی زۆری هاویشتوتە سەرشانمان، چاوەڕوانی یاردەی ماڵی و دڵسۆزی خەمخۆرانین.

ژماره کارتی بانکی میللی به نێوی محەمەد عەبدولی
6037991842247219

سپاسی گەورەییتان دەکەین. 💐🙏💐

هاوڕێیانی ئازیز

سڵاو و ڕێز

تا وەکوو ئێستە لە زۆر کەسی خەمخۆر و بەئەمەگی وێژە و ئەدەبی کوردیم بیستووە، ئای چ دەبوو گۆڤاری سروە تا ژمارە ۵۰۰ بڕی کردبا؟
چ دەبوو ڕۆژنامەی کوهستان کە ساڵی ۱۳۲۲ دەستی پێ کرد و تا دوای ۱۳۲۵ درێژەی بوو، ئەوە بڕی بکردایە تا ساڵەکانی ۱۳۳۷؟
چ دەبوو ڕۆژنامەی کوردستان کە لە ۱۳۳۷ دەستی پێ کرد تا ۱۳٤۱، ئەوە تەمەنی تا ۱۳۵۰ بڕی بکردایە؟

یا بۆ ڕۆژنامە و گۆڤارەکانی دیکەش هەروا.

دەزانن ئەوانە یەکێ لە گەورەترین و دەوڵەمەندترین سەرچاوە و پاشخانەکانی ئەدەبیاتی کوردن بۆ هەر چوار پارچەی کوردستان. ئەوانەی سەدان و هەزاران بابەتی شێعر و پەخشان و بابەتی دیکەیان لە خۆ گرتووە کە ئێستە ئێمە دەستمان پێیانەوەیە بۆ نووسین و توێژینەوە.

چەند خۆشە خەمخۆری ئێستەی وێژە و مێژووی کورد بزانێ گۆڤاری کەشکۆڵ لە مهاباد کە خەریکە کارنامەی کاریی بۆ ژمارە ۲۰ دەڕوات، هەست پێ بکات.
وەک شارەزایەکی بواری بەڵگە و دەستنووسی زانایانی کورد ــ ئەگەرچی لەوانەیە لەگەڵ هەندێ بەرنامەی سەرنووسەریشی نەبووبم و نەبم، یا بەهۆی ناردنی وتار و چاپ نەبوونی وتارەکانم، دڵم لە کاک موحەمەد عەبدولی ئێشاوە ــ دەزانم ئەو پیاوە و مامۆستای هێژا کاک عەبدوڵا سەمەدی، چەندە خزمەتییان بەو بوارە کردووە. چەندە بەڵگە و دەستنووسیان لە مردن و فەوتان ڕزگار کردووە، چەندە شانازی بەرهەم و لاپەڕەی زێڕینیان دەرخستووە بۆ کورد، چەندە ناونیشانی سەرچاوەیان داوە بۆ کاری توێژینەوە و ...

من ئاگەدارم بەهۆی کەشکۆڵەوە دەیان نووسەر و توێژەر و ئەرشیڤدار لە ئیلام و کرماشان و سنە و تاران و ورمێ و مهاباد پێوەندییان بەستووە بە کەسانێتر لە باشوور و ڕۆژاوا و باکووری کوردستانەوە.

من ئاگەدارم کە چەند کەسی‌تر هەوڵیان خستووەتە گەڕ بۆ سەردانی کتێبخانە ڕسمیەکانی جیهان و کتێبخانە شەخسیەکانی میرزا و مەلا و ... لە ناوخۆ .

تکایە برایانی ئازیزم و خوشکانی دڵسۆز، خەمی تەمەنی گۆڤاری کەشکۆڵتان بێ. دوو ژمارەی ئامادەی چاپە و لەبەر باری کزی دارایی، خەریکە دوا دەکەوێ و خەریکە ئیتر نەتوانن وەک جاران چوار ژمارە لە ساڵێ چاپ بکەن.

با ڕێک بکەوین لەسەر ئەوە خەمی کەسایەتی و بەرهەمی زیندوو بخۆین نەک بۆ ڕۆیشتووان و لەدەست‌چووان و مردووان. با نەهێڵین کەشکۆڵیش وەک سروە و ژین و گەلاوێژ و ... گیان‌کەنشت بکا.
هاوکاری داراییتان بۆ ئەو گۆڤارە دەتوانێ تەمەنی ئەو گۆڤارە درێژ بکاتەوە.

"ئەم نووسینەم لەبەر خۆمەوە نووسیوە و هەستم بە خەمی سەرنووسەر و بەرپرسی گۆڤارەکە کردووە."

✍ ئیرەج مورادی

بەڵگەی سەرەوە پێش خاوێنکردنەوە

@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi

بنەماڵەی جەڕاحانی هەورامان ــ گوندی ڕووەرێ ــ
استاد یعقوب ابن جراح ابن اسحاق
مردن ۱۲۱۰ کۆچی

بەڵگەکان ئەگەر بەرد بن پارێزراوترن.

دەمێکە دوای کۆکردنەوەی زانیاریم لەسەر ئەو بنەماڵەیە. خۆشبەختانە گەیشتمە سەرچاوەیەکی سەرەکی، هەم بەڵگەی نووسراوم دەست کەوت و هەم زانیاری زارەکی باش.

@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi

نامەکەی عاسی مستەفا ئەحمەد شایەتحاڵێکی ئەنفال و وڵامدانەوەی دیوانی سەرۆک‌کۆماری عێراق

@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi

🧳 کاتێ دەسەڵاتی بەعس بەوپەڕی بێ‌شەرمییەوە کۆمەڵکوژی کورد بە ئەنفال ناو دەبات.

🧳 کوردێک دوای ٨ ساڵ زیندانی و دیلبوون لە ئێران دەگەڕێتەوە و دەبینێ بنەماڵەکەی نەماون. ئەویش نامە بۆ سەدام دەنووسێ و ئەویش وڵامی ئەداتەوە.


عاسی مستەفا ئەحمەد ئەو سەربازە عیراقیەی كە هاوسەر و منداڵەكانی لە شاڵاوی ئەنفالدا بێ سەروشوێن بوون، ۷ــ۵ــ۲۰۲۲ بە نەخۆشی لە سلێمانی كۆچی دوایی كرد.
لە سەردەمی ڕژێمی ڕووخاوی بەعسدا، هاووڵاتییەکی کورد بە ناوی عاسی مستەفا ئەحمەد، لەدایکبووی ساڵی 1952 خەڵکی شاری چەمچەماڵ کە ژنێک و سێ منداڵی هەبووە، بردراوە بۆ سەربازیی لە سوپای عێراقدا و ڕەوانەی بەرەکانی جەنگ لەگەڵ ئێران کراوە و لە ڕۆژی 27/3/1982 بە دیلی کەوتووەتە دەست سوپای ئێران و هەشت ساڵ دیلی ئێران بووە.
ڕێکەوتی 24/8/1990 لە کاتی گۆڕێنەوەی دیلەکانی نێوان عێراق و ئێراندا ئازاد کراوە و گەڕاوەتەوە چەمچەماڵ، بەڵام چاوی بە خێزانەکەی نەکەوتووەتەوە و پێیان گوتووە، ئەندامانی خێزانەکەی لەلایەن سوپای عێراقەوە گیراون و بێسەروشوێن کراون.

عاسی مستەفا ئەحمەد بە ناوی سەربازێک کە لەپێناو عێراق و سەدامدا جەنگاوە و هەشت ساڵ دیل بووە، لە ڕێکەوتی 4/10/1990 لە نامەیەکدا ناوی ئەندامانی خێزانەکەی بۆ سەدام حسێن، سەرکۆماری ئەوکاتی عێراق دەنووسێت و داوای ڕوونکردنەوەی چارەنووسیان دەکات.
دوای سێ هەفتە لە ڕێکەوتی 26/10/1990 سەرۆکایەتیی دیوانی کۆماری عێراق لە نامەیەکدا وەڵامی دەداتەوە کە:
''بەڕێز عاسی مستەفا ئەحمەد، ژنەکەت و مناڵەکانت لە کاتی پرۆسەی ئەنفالدا لەناو براون، کە لە ساڵی 1988 لە ناوچەی باکوور جێبەجێ کرا''.

ئەندامانی خێزانەکەی عاسی مستەفا ئەحمەد کە ئەنفال کراون، بریتی بوون لە:
- عەزیمە عەلی ئەحمەد، لەدایكبووی 1955 (هاوسەری).
- چرۆ عاسی، لەدایکبووی 1971 (کچی).
- فەرەیدوون عاسی، لەدایکبووی 1981 (کوڕی).
- ڕووخۆش عاسی، لەدایکبووی 1982 (کوڕی).

@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi

فەقێ / دەروێش سادق بۆڕیەری

شاعیرێکی گومناوی ساڵەکانی (1250ــ1340 کۆچی)، خەڵکی ئاوایی بۆڕیەری ناوچەی ژاوەرۆ.
وەک لە شێعرەکانیدا دیارە مۆریدی شێخ عوسمانی سیراجەدینی یەکەم بووە. لە کەشکۆڵێکی مەڵا وەهاوی ئاریان، کۆمەڵێ شێعری ئەم شاعیرە بە نازناوی (دەروێش) و (بۆڕیەری) هاتووە. بە هەورامی و سۆرانی و فارسی شێعری داناوە.

دەستخەتی ڕوونووسکراوی ئەو شێعرانە ئێستە لای برای هێژا و تێکۆشەر کاک موحەمەد ڕەحیمی‌یە لە بۆڕیەر.

۱۷ پووشپەڕی ۱٤۰۱ سەفەرێک چووین بۆ بۆڕیەر. لەگەڵ کاک موحەمەد کەوتینە قسە و باس لەسەر دەروێش بۆڕیەری. بەڕاستی ساغکردنەوەی ئەو دیوانە هەر لە کاک موحەمەد دەوەشێتەوە.
هیوادارم ئێوەش ئەگەر شێعر و باسێ لەو شاعیرە شک دەبەن، بۆمان بنێرن.

وێنە: بینای کۆنی سەردار کوڕی عەلی ئەکبەر خان شەرەفەلمۆلک ناسراو بە (حمام سه‌ردار) لە ئاوایی بۆڕیەر

@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi

"دا لایێ بدیە لامەوە"

دڵبەر نیان داخت نە دڵ، زامدارەنان مات و خجڵ
لەت لەت بیەن جەرگم بە چڵ، دا لایێ بدیە لامەوە

باڵات نەهاڵ عەرعەرەن، باغت نەمامی نەوبەرەن
روخسارت چون ماهـ و خوەرەن، دا لایێ بدیە لامەوە ....

"دەروێش" هەر دەم ببۆ فەدات، ئەی دۆست نزیک دوور وڵات
ئەروام مودام نە خاک پات، دا لایێ بدیە لامەوە

‍‌‎‌‌‌‌..........
بەشێک لە شیعرێکی دەروێش بۆڕیەری

@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi

وێنەیەکی دەگمەن و مێژوویی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، پەنجاکانی زایینی، له ڕاستەوە: ۱-بەڕێز کاک عەلی قازی "کوڕی ڕەش" تاقەکوڕ و یادگاری شەهید پێشەوا قازی محەممەد، ۲-شێرەژنی کورد خوالێخۆشبوو مینا خانم هاوسەری وەفادار و فیداکاری پێشەوای نەمر،۳- خوالێخۆشبوو دکتور ڕەحیم سەیفی قازی نووسەر و تێکۆشەری وڵات و له ئامۆزایانی بنەماڵەی یەکەم سەرۆک کۆماری کوردستان

سەرچاوە: وەرگیراوە

@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi

کەشکۆڵێکی کۆن
ساڵی نووسین ۱۲۱٤ کۆچی

@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi

شێعری مەلا قاسم کوڕی مەلا مستەفا بێسارانی

@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi

٤۳۰ کیلۆمترم بڕیوە هەتا بە دیداری کەشکۆڵێکی دیکەی پێشینانی کورد گەیشتم.

ئەوەش شێعری یۆسف یاسکە

ساڵی نووسین: ۱۲۱٤ کۆچی


@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi