Телеграм канал «Навіны Вілейка»

КАМЕННЫ СТОД багіні МАРЫ з Вілейшчыны. 🗿Даўгінаўскі стод — скульптурная выява жаночага боства, які знаходзіўся да 1986 года паміж вёскамі Даўгінава і Жары Вілейскага раёна. Захоўваўся ў Музеі валуноў у Мінску, а цяпер выстаўлены ў будынку Інстытута геалагічных навук Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. 🗿“Каменная баба” – так яе называлі мясцовыя жыхары – крыжападобнай формы ўяўляе сабой стылізаваны вобраз жанчыны. Ён высечаны з часткі гнейсавага валуна, злёгку крануты выветрываннем. Вышыня яго 173 см, размах рук – 107 см. Для такіх памераў ён занадта тонкі, каля 20-25 см. Верхні канец сваёй круглявасцю нагадвае галаву, дыяметр падобны да расстаўленых рук. На іх узроўні, у сярэдзіне каменя, два выступы ў выглядзе грудзей. Ніжэй, дзе павінен быць жывот, знаходзіцца падобная да самога крыжа фігура – яна сімвалізуе дзіця. Па ўсіх прыкметах гэта не крыж, а стод жаночага боства. На спіне стода высечаныя чатыры чатырохканцовыя крыжы з перакладзінамі на канцах, што маюць ў народзе назвы «крыж крыжоў», «агнявы крыж», «крыж Мары». У Латгаліі Мару ўшаноўвалі як апякунку шлюбаў, вяселля. На гэтай падставе Э. Ляўкоў меркаваў, што гэты стод быў прысвечаны аднаму з найстаражытных божастваў індаеўрапейцаў — Мары — багіні, якая апякала замагільны свет, спрыяла працягу роду, жанчыне. У беларускай фальклорнай традыцыі Мара дэградавала да персанажа ніжэйшай міфалогіі, была звязана з хтанічным светам і смерцю; ёй была характэрна юрлівасць, магла нарадзіць дзіця ад сувязі з смяротным мужчынам. 📍 Неаднойчы вучоныя даследавалі месца размяшчэння «каменнай бабы», каб даведацца падрабязней пра яе. Але час сур'ёзна паўплываў на прадстаўленні насельніцтва і ўзгадкі пра каменны крыж. 📍 У 1982 годзе вучонай Людмілай Дучыц было запісана паданне, паводле якога крыж – гэта знак, дзе французы закапалі багацці. Іншыя расказвалі, што там пахаваны адзін з французскіх генералаў, а таксама, што так абазначаўся старажытны «кацярынінскі шлях». 📍 Версій было шмат. Раскопкі на месцы, дзе стаяў каменны крыж, а потым пэўны час ляжаў пры дарозе, паказалі, што, верагодней, ён быў сюды перамешчаны з часам. А яго сапраўднае месца было паблізу ў нейкай святой прошчы ці на старажытным гарадзішчы. #Вілейка #Даўгінава #Мара #Вилейка #Долгиново

Вилейка Пропала русская гончая. После 19.12.25. 12 лет, есть проблемы со здоровьем, стерилизована. д.Цынцевичи, Вилейского района. Просим обладающих информацией позвонить по тел.: +37529 6451864 Наталья +37529 6100149 Сергей #Вилейка #Вялейка #Вілейка #помощьживотным #пропаласобака #хочудомой

⚡️⚡️⚡️Срочно в эфир! Наши технические работы по  обновлению систем, которые влияли на доступность операций по банковским картам, ЗАВЕРШЕНЫ. Перерывов в работе сервисов и карточных продуктов, запланированных ранее на 28 декабря (01:00-10:00), не ожидается. Доступны все виды платежей, переводы с карты на карту, снятие наличных и работа устройств самообслуживания, Интернет - и Мобильного банкингов. Вместе с тем работы продолжаются. Операции по погашению кредитной задолженности через дистанционные каналы, устройства самообслуживания и отделения банка, а также по вкладным счетам будут планово возобновлены в понедельник 29 декабря. Ценим ваше  понимание и доверие💚 Дадим сообщению максимальный репост! Будем признательны, если СМИ подхватят нашу новость. #Беларусбанк

Хто такі Цярэшка і навошта яго жаніць на Каляды? Не ўсюды галоўным абрадавым дзеяннем на Каляды быў абыход двароў. У паўночнай Беларусі акцэнт змяшчаўся на моладзевае ігрышча «Жаніцьба Цярэшкі». Яно праходзіла ў адзін з калядных вечароў (а па звестках з Глыбоцкага раёна магло доўжыцца і тры вечары запар). Моладзь збіралася ў хаце ці карчме і танчыла, прыглядаючыся адно да аднаго. Каля поўначы пачыналася ўласна «жаніцьба». Абіраліся «бацька» і «матка», якія падбіралі пары. Бацька выводзіў дзяўчыну, матка хлопца і «скручвалі» ў танцы. Пасля гэтага «маладыя» звалі адно аднаго «бабулька» і «дзядулька», пераўвасабляючыся такім чынам у продкаў. Калі ўсе пары «перакручваліся», удзельнікі абраду па чарзе лавілі адзін аднаго, суправаджаючы працэс вясёлымі прыпеўкамі-«цярэшкамі». Што за Цярэшка? Імя сустракаецца ў назве абрада па ўсёй Віцебшчыне, у Лагойскім і Вілейскім раёнах Мінскай вобласці, але пра гэты міфічны персанаж амаль нічога не вядома. У казках Цярэшка — драўляная фігурка, што пры пэўных умовах ажывае. У тапанімічным паданні аб вёсцы Цярэшкі Вілейскага раёна яе заснавальнік Цярэшка — мудры і таямнічы чалавек, які ведае час сваёй смерці і памірае на самоце, як паміралі, згодна з беларускімі вераннямі, чарадзеі і варажбіты. Таксама «цярэшкам», адпаведна слоўніку Івана Насовіча, звалі матылька, які, як вядома, «засынае» на зіму, робіцца нежывым, а ўвесну «ажывае», як драўляны хлопчык з казкі. Даследчыкі сыходзяцца ў меркаванні, што за вобразам Цярэшкі можа хавацца старажытнае боства кахання. Часам жартаўлівая «Жаніцьба Цярэшкі» вяла да стварэння сапраўднай сям’і, таму вяскоўцы ставіліся да яе досыць сур’ёзна. Вось як апісваў падбор пар у вёсцы Каптуркі Віцебскай губерні ў 1908 годзе А. Пшчолка: «Гэта працэдура цягнецца вельмі доўга, усім ніяк не дагодзіш. То дзяўчына хлопцу не падабаецца, то хлопец ад дзяўчыны хаваецца… Зусім часам забываюцца, што гэта толькі гульня. Здаецца ім, што тут адбываецца сапраўднае сватаўство». Абрад жаніцьбы Цярэшкі захоўваецца ў жывой традыцыі вёсак Лепельшчыны, аднаўляецца ў Глыбоцкім раёне, а ў вялікіх гарадах традыцыю пераймаюць аматары фальклору. #Цярэшка #ЖаніцьбаЦярэшкі #фальклор #фольклор

Твор вілейскага мастака Эдуарда Мацюшонка. "З Дзяцінства..." #Мацюшонак