🧭 Niyə naviqasiyada eynilik vacibdir?
Naviqasiyada və coğrafi məlumatlarda ünvan eyniliyi yalnız texniki məsələ deyil — bu, idarəetmənin səmərəliliyi, xidmətlərin koordinasiyası və vaxt resursunun qənaəti üçün əsas şərtdir.
İstənilən ünvana düzgün çatmaq üçün xəritə, poçt, təhsil, təcili yardım və digər sistemlərin eyni ünvan bazasından işləməsi vacibdir. Əks halda, eyni bina və ya təşkilat fərqli sistemlərdə fərqli adla qeyd olunur — bu isə çaşqınlıq, gecikmə və idarəetmədə uyğunsuzluq yaradır.
🇦🇿 Azərbaycanda ünvan sisteminin əsas bazası
Ölkəmizdə 2018-ci ildən etibarən Ünvan Portalı (unvanportali.az) fəaliyyət göstərir.
Bütün küçə adları, binalar, ev nömrələri və poçt indeksləri məhz bu portalda toplanır və rəsmi vahid ünvan bazası kimi tanınır.
Lakin bir çox dövlət qurumları və portallar hələ də köhnə məlumat bazalarından istifadə edir.
Bunun nəticəsində eyni obyektin fərqli ünvanlarla göstərilməsi halları geniş yayılıb.
🏫 Nərimanov rayonundakı məktəblər nümunəsində uyğunsuzluq
Məsələn, https://bakimektebleri.edu.az/ saytında göstərilən ünvanlarla ÜnvanPortalı.az-dakı rəsmi ünvanlar arasında ciddi fərqlər var.
Aşağıdakı cədvəl bu uyğunsuzluqları aydın göstərir 👇
📊 Nəticə:
21 məktəbdən yalnız 2-də ünvan tam uyğun gəlir (45 və 193 saylı məktəblər). Qalanlarının ya küçə adları, ya da ev nömrələri fərqlidir.
Bu isə göstərir ki, BakıMəktəbləri sistemi hələ də Ünvan Portalı ilə sinxronlaşdırılmayıb və 2018-ci ildən əvvəlki ünvan məlumatlarını saxlayır.
⚙️ Niyə bu eyniləşmə çətindir?
Köhnə məlumat bazalarının qalması — bir çox dövlət sistemləri 2018-dən əvvəl formalaşıb və avtomatik yenilənmir.
Texniki inteqrasiya (API) çatışmazlığı — Ünvan Portalı ilə digər sistemlər arasında məlumat ötürülməsi avtomatik deyil.
İdarələrarası koordinasiya zəifdir — hüquqi əsas olsa da, faktiki inteqrasiya prosesi tam təmin olunmayıb.
İnsan faktoru — bəzi qurumlar hələ də köhnə ünvan adlarını işlətməyə vərdiş ediblər.
💡 Həll yolları
Bütün dövlət saytlarında Ünvan Portalı ilə avtomatik sinxronizasiya (API) tətbiqi.
Köhnə ünvanların avtomatik yönləndirmə sistemi (redirect).
Vahid ünvan formatı (rayon → küçə → ev/giriş → poçt indeksi).
Ünvan ID kodunun bütün dövlət sistemlərində tətbiqi.
Ünvan dəyişiklikləri barədə ictimai məlumatlandırma və maarifləndirmə.
✅ Nəticə
Naviqasiyada və dövlət xidmətlərində eynilik təhlükəsizlik, rahatlıq və səmərəlilik üçün vacibdir.
Ünvan Portalının 7 ildir mövcud olmasına baxmayaraq, bir çox qurum hələ də onun məlumat bazasından vahid mənbə kimi istifadə etmir.
Nərimanov rayonundakı məktəblərin nümunəsi göstərir ki, eyniləşdirmə yalnız texniki məsələ deyil, həm də idarələrarası əməkdaşlıq və məlumat mədəniyyəti məsələsidir.
Рауф Агамирзаев