Телеграм канал «Светлана Тихановская»

«Яны расказваюць нам пра драмы ўкраінцаў і беларусаў» Святлана Ціханоўская ўзяла ўдзел у адкрыцці фотавыставы Вадзіма Заміроўскага «Твар свабоды: Дэмакратычная Беларусь і Украіна ў барацьбе» ў Мадрыдзе. Да мерапрыемства далучыліся эксперты, прадстаўнікі ўрада Іспаніі і амбасадары шэрагу краінаў. «Дзякуй, Imaguru, за тое, што паказалі гэтыя выдатныя творы мастацтва! Яны сапраўды перадаюць дух часу. Расказваюць пра драму ўкраінцаў, якія змагаюцца за свабоду — на Майдане і на фронце. А таксама пра драму беларусаў, якія ў 2020 годзе выйшлі на мірныя пратэсты, каб абараніць свой голас і будучыню — і дагэтуль працягваюць змаганне за свабоду і годнасць».

«Каб абараніць дэмакратыю, нам патрэбныя тры рэчы: адзінства, паслядоўнасць і мужнасць» Святлана Ціханоўская далучылася анлайн да панэлі «Дэмакратычная ўстойлівасць у перыяд глабальных крызісаў» на Канферэнцыі Каралеўскага інстытута міжнародных справаў — аднаго з вядучых аналітычных цэнтраў у галіне міжнародных адносінаў. Падчас выступу беларуская лідарка акрэсліла тры асноўныя пагрозы для дэмакратыі сёння:  1. Беспакаранасць. Без адказнасці дыктатары становяцца смялейшымі, а рэпрэсіі — больш жорсткімі. Гэта стварае небяспечны прэцэдэнт для іншых аўтарытарных рэжымаў. Таму мы павінны падтрымаць звароты Літвы ў Міжнародны Суд і Міжнародны крымінальны суд і прыцягнуць Лукашэнку да адказнасці. 2.Дэзінфармацыя. Праўда ў Беларусі — пад забаронай: журналістаў арыштоўваюць, словы  крыміналізуюцца, за пасты ў сацсетках даюцца рэальныя тэрміны. 3. Стомленасць. Дэмакратычны свет стамляецца ад доўгай барацьбы. І менавіта на знясіленне разлічваюць аўтарытарная рэжымы.  «Дыктатараў аб'ядноўвае нявер'е ў каштоўнасці. Яны вераць толькі ў сілу і свае інтарэсы. І менавіта таму Еўропа павінна пастаянна нагадваць усім навокал, што робіць яе моцнай: каштоўнасці — правы чалавека, вяршэнства права і дэмакратыя. Дыктатары хочуць знішчыць саму ідэю таго, што людзі могуць кіраваць сабой. Яны выкарыстоўваюць надзвычайныя сітуацыі — войны, пандэміі, міграцыю — для ўмацавання ўлады. Яны сілкуюцца хаосам. Яны радуюцца, калі дэмакратыі выглядаюць слабымі або раз'яднанымі. Каб абараніць дэмакратыю, нам патрэбныя тры рэчы: адзінства, паслядоўнасць і мужнасць. Дэмакратыя павінна не толькі натхняць, але і дэманстраваць сваю сілу. І давайце ніколі не будзем забываць пра сілу народа. Кажучы пра бяспеку, мы павінны памятаць: ваенная сіла бессэнсоўная без людзей, гатовых абараняць свае каштоўнасці».

«Наперадзе толькі два шляхі: альбо Беларусь апынецца пад кантролем Расіі, альбо пойдзе еўрапейскім шляхам» Падчас афіцыйнага візіту ў Мадрыд Святлана Ціханоўская сустрэлася з прадстаўнікамі Камітэта міжнародных справаў Парламента Іспаніі. Лідарка звярнулася да дэпутатаў з канкрэтнымі прапановамі — на ўзроўнях палітыкі, грамадзянскай супольнасці, гуманітарных рашэнняў — каб палепшыць сітуацыю для беларусаў замежжа. 📌Рэалізуйце сістэму дапамогі і рашэнні для беларусаў без дакументаў. «Многія сутыкнуліся з праблемамі легалізацыі. Рэжым адмовіўся падаўжаць пашпарты за мяжой, і людзі засталіся без дакументаў. Патрэбна практычнае рашэнне гэтага пытання, напрыклад — выдача пашпартоў замежніка». 📌Адвакатуйце тэму вызвалення палітвязняў на міжнародных пляцоўках. «Я ўдзячная ўраду Іспаніі за падтрымку Міжнароднага гуманітарнага фонду і арганізацыю візітаў для дзяцей палітвязняў. Але мы можам зрабіць значна больш, таму прашу вас як мага часцей уздымаць тэму беларускіх палітзняволеных на міжнароднай арэне». 📌Не ўраўноўвайце беларусаў і расіянаў. «Беларусы, у адрозненне ад Расіі, не ўхваляюць вайну і адкрыта пратэстуюць супраць яе з 2022 года і да сёння. Мы — еўрапейская нацыя з еўрапейскай ідэнтычнасцю. Падтрымлівайце нашую пазіцыю, што будучыня Беларусі — у Еўропе. Гэта натхняе наш народ». 📌Развівайце грамадскія сувязі паміж Іспаніяй і Беларуссю «Мерапрыемствы, абмены, стыпендыі — усё мае значэнне». 📌Не здымайце Беларусь з парадку дня. «Не легітымізуйце дзеянні дыктатараў, а прыцягвайце іх да адказнасці». 📌Падтрымлівайце дэмакратычныя сілы Беларусі. «Сітуацыя нестабільная і можа змяніцца нечакана. Наперадзе толькі два шляхі: альбо Беларусь апынецца пад кантролем Расіі, альбо пойдзе па еўрапейскім шляху. І дэмакратычныя сілы прадстаўляюць гэтую еўрапейскую альтэрнатыву для беларускага народа».

Мемарандум аб паразуменні: у чым сутнасць? Учора ў Бруселі Еўрапейскі эканамічна-сацыяльны камітэт і дэмакратычныя сілы Беларусі падпісалі «Мемарандум аб паразуменні». Галоўная мэта дакумента — закласці асновы для пашыранага супрацоўніцтва паміж бакамі. У прыватнасці, умацаваць сувязі паміж грамадзянскай супольнасцю і незалежнымі СМІ краінаў Еўрапейскага Саюза і Беларусі, а таксама садзейнічаць удзелу беларускіх дэмакратычных структураў у еўрапейскіх сетках грамадзянскай супольнасці. Па якіх напрамках будзе ажыццяўляцца супрацоўніцтва: 1️⃣Умацаванне ўзаемадзеяння паміж Еўрапейскім эканамічна-сацыяльным камітэтам, беларускімі дэмакратычнымі сіламі і арганізацыямі грамадзянскай супольнасці Беларусі; 2️⃣Ажыццяўленне сумесных мерапрыемстваў па павышэнні дасведчанасці аб унутранай сітуацыі ў Беларусі ў галіне парушэння правоў чалавека; 3️⃣Прасоўванне і падтрымка прадстаўнікоў беларускіх незалежных СМІ і журналістаў; 4️⃣Арганізацыя мерапрыемстваў, накіраваных на папулярызацыю беларускай спадчыны, культуры і мовы ў краінах Еўрапейскага Саюза; 5️⃣Распрацоўка і рэалізацыя сумесных ініцыятываў, накіраваных на супрацьдзеянне дэзінфармацыі і прапагандзе; 6️⃣Дапамога ў распрацоўцы і ацэнцы рэформаў для новай Беларусі, а таксама абмену лепшымі практыкамі і досведам пераходу да дэмакратыі. Азнаёміцца з Мемарандумам можна па спасылцы.

Падпісаны Мемарандум аб паразуменні паміж Еўрапейскім эканамічна-сацыяльным камітэтам і дэмакратычнымі сіламі Беларусі Сёння ў Бруселі на пленарным пасяджэнні EESC прайшло падпісанне «Мемарандума аб паразуменні» — дакумента, які закладвае аснову для супрацоўніцтва паміж Еўрапейскім эканамічна-сацыяльным камітэтам і дэмакратычнымі сіламі Беларусі. Святлана Ціханоўская: «Гэтае абяцанне супрацоўніцтва і салідарнасці — пасланне ўсім беларусам: вы не адны, вы — частка Еўропы. Гэта падрыхтоўка да еўрапейскай будучыні нашай краіны. Мы не павінны чакаць, пакуль рэжым разваліцца. Разам з EESC мы ўжо цяпер пачынаем працу над пераходным перыядам і заканадаўствам. Гэты мемарандум умацоўвае дэмакратычныя сілы, падкрэслівае падтрымку беларусаў еўрапейскімі інстытуцыямі і адкрывае шлях для практычнай падрыхтоўкі да пераменаў. Мы адкрываем новы раздзел сумеснага міжнароднага супрацоўніцтва — з грамадзянскай супольнасцю, прафсаюзамі, бізнесам і незалежнымі СМІ. Давайце будаваць трывалую сувязь, падтрымліваць журналістаў, рыхтаваць рабочых і малы бізнес да эфектыўнай працы ў будучай еўрапейскай Беларусі. Пяць гадоў таму мы выбралі Еўропу — і за гэты выбар многія трапілі за краты або вымушана пакінулі Радзіму. Але мы застаёмся вернымі гэтаму выбару, бо нашая барацьба — не за ўладу, а за людзей. Так, перамены не надыходзяць за адзін дзень. Але кожны крок мае значэнне. І сёння мы зрабілі вельмі важны крок».

«Салідарнасць паміж жанчынамі — гэта нашая стратэгія»: што казалі прадстаўніцы Офіса на форуме ў Стакгольме? 16–17 чэрвеня ў шведскай сталіцы прайшоў Форум «Пашырэнне правоў і магчымасцяў жанчын і дэмакратыя для Беларусі 2025». Акрамя Святланы Ціханоўскай удзел у мерапрыемстве ўзялі і прадстаўніцы Офіса: Маргарыта Ворыхава, Крысціна Шыянок і Станіслава Гліннік. Святлана Ціханоўская: «Салідарнасць паміж жанчынамі — гэта больш, чым дабрыня, гэта сіла. Гэта нашая стратэгія. Гэта тое, як мы выжываем і як мы перамагаем». Якія асноўныя думкі гучалі падчас мерапрыемства ад прадстаўніц Офіса? Маргарыта Ворыхава: «Жаночая праца — гэта не фон для дэмакратыі, гэта яе аснова. Пакуль жанчыны арганізуюць супольнасці, падтрымліваюць рэпрэсаваных і вучаць іншых — рух жыве. Але аднаго прызнання мала. Мы павінны даваць ім рэсурсы, доступ да ўлады і прыняцця рашэнняў, а таксама падтрымку — інакш гэты рух несправядлівы ўжо ў аснове». Станіслава Гліннік: «Я казала пра нябачнасць жанчын у палітыцы, сістэмныя бар’еры, гендарныя стэрэатыпы і харасмент — нават у дэмакратычным асяроддзі. Мы істотна прасунуліся наперад, і жаночае прадстаўніцтва расце, але праблемы застаюцца. Жанчыны часта сутыкаюцца з маўчаннем, асуджэннем за памылкі і няроўнымі ўмовамі. Гэта трэба мяняць — і мы ўжо пачалі». Кіраўніца Офіса дэмакратычных сілаў у Чэхіі Крысціна Шыянок мадэравала адну з панэляў, якая распачалася з паказу дакументальнага фільма «Яны нас баяцца», пасля чаго адбылася дыскусія з гераінямі кіналенты: «Пытанні былі сканцэнтраваныя на ключавых момантах фільма, сярод якіх — прычыны ўдзелу беларускіх жанчын у пратэстах 2020 года і актуальнасць лозунга «Мы за мір!» у 2025 годзе, а таксама на магчымай «гендарнай рэвалюцыі» ў Беларусі, праявах «рэвалюцыі ў свядомасці людзей», і спецыфіцы беларускага жаночага палітычнага лідарства. Сярод закранутых тэмаў — таксама праблемы захавання здароўя беларускіх жанчын ва ўмовах іх актыўнага ўдзелу ў палітычным жыцці і пасланне, якое беларускі праз сваю стойкасць і супраціў дасылаюць свету ў 2025 годзе».

Святлана Ціханоўская — да пятай гадавіны затрымання Віктара і Эдуарда Бабарыкаў «Пяць гадоў за кратамі, без родных — і з аднымі толькі ўспамінамі пра звыклае жыццё. За гэты час змянілася многае. Многія беларусы з'ехалі з дому, змянілі працу. Хтосьці пранікнуўся цікавасцю да роднай мовы, хтосьці пачаў вывучаць замежную. Хтосьці анямеў да чужога болю, а хтосьці напоўніўся новай хваляй спагады… Мы страцілі шмат і навучыліся жыць па-новаму. Але адно засталося нязменным: дзе б мы ні былі, мы ўсюды нясём з сабой памяць пра тых, хто апынуўся ў няволі не за злачынствы, а за годнасць. За свае мары пра іншую Беларусь і жаданне ўдзельнічаць у лёсе сваёй краіны. Я не раз чула ад былых палітвязняў, што там ёсць вялікі страх быць забытымі. І я ўпэўненая, што беларусы не забылі ні пра Віктара, ні пра Эдуарда, ні пра сотні іншых палітвязняў. Мы гаворым пра іх і працягваем змагацца за кожнага і кожную». Фота: выбарчы штаб Бабарыкі