Телеграм канал «Азат Перуашев»

Ұлттық домбыра күні құтты болсын! С Национальным днем домбры! t.me/aqorda_resmi

Астана күні құтты болсын! С днем столицы! t.me/aqorda_resmi

Кеншілердің өтініші бойынша әлемдегі ең ірі «Богатырь» көмір кенішінде болып, оның жұмысымен таныстық. Кеніш басшылығы мемлекеттік органдармен арадағы дауға байланысты «Ақ жол» демпартиясынан көмек сұраған. Бұған дейін Мәжілістегі фракциямыз АЗРК-ның жылу көміріне баға реттеуін енгізу туралы ұсыныстарын сынға алған болатын. Бүгінде мемлекет әлеуметтік көмірдің бағасын реттейді, бірақ энергетикалық көмір осы уақытқа дейін нарықта болды. Енді АЗРК энергия өндіруші компаниялар үшін көмірдің реттелетін бағасын енгізуді ұсынып отыр. Шын мәнінде, бұл экономиканың нарықтық қағидаттарынан бас тарту деген сөз, сондықтан «Ақ жол» фракциясы сол талқылауда бұл тәсілді сынға алды. Тікелей разрездің өзінде басшылар мен мамандар техникалардың жұмысын көрсетіп, еліміздің экономикасына қажетті электр энергиясын өндіру үшін өндірісті кеңейту жоспары, жаңа инвестициялар тартып, заманауи жабдықтар сатып алу қажеттілігі туралы айтты. Өнім бағасына реттеу енгізілсе, бұл автоматты түрде инвесторлар мен инвестицияларды үркітіп, көмір өндірісін күрт арттыру жоспарлары жүзеге аспай қалуы мүмкін. АЗРК-ның бұл ұстанымы, әсіресе, еліміздің бүкіл энергетикалық жүйесін можернизациялау жөніндегі ауқымды жоспарлар мен генерациялаушы және желілік компаниялардың тарифтерін (яғни, табыстылығын) көтеру туралы қабылданған шешімдердің аясында, түсініспеушілік тудырып отыр. Энергетика саласы энергия тасымалдаушыларға сүйенеді, ал Қазақстан үшін негізгі ресурс – көмір. Мемлекет электр энергиясын өндіруді арттыруды мақсат етіп отырса, бұл көмір өндіру көлемін ұлғайтпай шешілмейтін мәселе. Ал бұл үшін инвестиция керек. Бірақ табысы нарыққа емес, шенеуніктердің шешіміне тәуелді болатын салаға бірде-бір инвестор қаржы салмайды. Сондықтан «Богатырь» кенішінің басшылығы саладағы нарықтық ұстанымдарды қорғауды сұрап, «Ақ жол» демократиялық партиясына жүгінді. Маған АЗРК ұсыныстарының қате екенін нақты дәлелдейтін есептеулер мен құжаттар пакеті табысталды. Бұл материалдар бұрын айтқан ұстанымымызды растап, пікірталастар барысында қосымша дәлел ретінде пайдаланылатын болады.

Екібастұздық ГРЭС-2-дегі бірінші энергоблокты ағымдағы жөндеу жұмыстарының барысымен таныстық. Бұл энергоблок бүгін тоқтатылып, қазір суыту процесі жүріп жатыр. Осыдан кейін мердігерлік ұйымның 200-ден астам қызметкері жұмылдырылатын регламенттік жұмыстар басталады. Ережеге сәйкес, бұл жұмыстарға 90 күн бөлінген, алайда ГРЭС басшылығы жөндеуді екі жарым ай ішінде, яғни жылыту маусымы басталмай тұрып аяқтауды көздеп отыр. Станция басшылығының хабарлауынша, үкімет қабылдаған шаралардың арқасында қаржылық мәселелер шешімін тапқан. Атап айтқанда, жақын арада үшінші энергоблоктың құрылысы басталады, одан кейінгі кезекте төртіншісі тұр. Өткен жылы үшінші энергоблокқа арналған жабдықтарды жеткізу бойынша ресейлік тараппен келісімшарт жасалған еді, алайда белгілі себептерге байланысты бұл келісім жақында қытайлық серіктестермен қайта жасалды. Үкімет қажетті қаражатты бөліп, алғашқы төлем жасалды. Қуаттылықты арттыру экономиканы қосымша энергиямен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, бұл қазіргі уақытта аса өзекті. Компания басшылығы «Тарифті инвестицияға айырбастау» бағдарламасының арқасында жұмысшылардың жалақысын едәуір көтеруге мүмкіндік туғанын айтты. 2024 жылға дейін орташа жалақы шамамен 500 000 теңге болса, қазір бұл көрсеткіш 750 000 теңгеге дейін өсті. Осыған байланысты жастарды жұмысқа тарту мәселесі шешімін табуда. Дегенмен техникалық мамандар мен инженерлердің тапшылығы әлі де сезіледі. Бұл жағдай саладағы ілгерілеуді тежеп отыр. Мәселені шешу үшін бірнеше жыл қажет болады. Тарифтерді өсірудің теріс жағы да бар – өз генерациялық қуаты жоқ, энергияны көп тұтынатын кәсіпорындар үшін бұл тиімсіз болып тұр. Мысалы, жақында ғана табысты жұмыс істеп тұрған Теміртау электрметаллургия зауыты сияқты кәсіпорындардың тоқтап жатқаны туралы дабыл келіп жатыр. Сондықтан энергетика мен өндірісті дамытудың теңгерімді жолын тауып, кешенді тұрғыдан түсіну қажет.

По просьбе горняков, также побывали на крупнейшем в мире угольном разрез «Богатырь», ознакомились с его работой. Руководство разреза обратилось в Демпартию «Ак жол» за помощью в споре с госорганами. Ранее наша фракция в Мажилисе раскритиковала предложения АЗРК по введению регулирования цен на энергетический уголь. Сегодня государство регулируют цены на социальный уголь, однако энергетический уголь до сих пор находился в рынке. Теперь АЗРК предлагает и на уголь для энергогенерирующих компаний ввести регулируемые цены. Фактически это означает отказ от рыночных принципов экономики, в связи с чем в той дискуссии фракция «Ак жол» раскритиковала такой подход. Непосредственно на разрезе руководители и специалисты показали работу техники, рассказали о планах по масштабному расширению производства под потребности экономики в э/энергии, необходимости привлечения новых инвестиций и приобретения нового оборудования. Очевидно, что введение регулирования цен на продукцию, автоматически оттолкнет инвесторов и инвестиции, а планы по резкому расширению добычи окажутся сорванными. Такая позиция АЗРК вызывает недоумение, особенно на фоне больших планов по модернизации всей энергосистемы и принятых решений по повышению тарифов (читай: доходности) генерирующих и сетевых компаний. Энергетика опирается на энергоносители, основным из которых для Казахстана остаётся уголь. И когда государством ставится задача повышения выработки электроэнергии - ее невозможно решить без соответствующего роста добычи угля. Для этого нужны инвестиции, но ни один инвестор не придет вкладывать деньги в сектор, где цена (и его доходы) будут зависеть не от рынка, а от расположения чиновников. Поэтому руководство разреза «Богатырь» обратилось к Демпартии «Ак жол» с просьбой защитить рыночные принципы в отрасли. Мне передали пакет документов и расчетов, наглядно показывающих ошибочность предложений АЗРК. Они подтверждают высказанную нами ранее позицию и будут использованы в качестве дополнительных аргументов для продолжения дискуссии.

На Экибастузской ГРЭС-2 ознакомились с ходом работ по текущему ремонту первого энергоблока. Он как раз сегодня был остановлен, и сейчас происходит охлаждение, после чего начнутся регламентные работы, на которых будут задействованы более 200 человек подрядной организации. По регламенту на них отводится 90 дней, но руководство ГРЭС рассчитывает, что справится за два с половиной месяца, к отопительному сезону. Как сообщает руководство станции, благодаря принятым правительством мерам, решены финансовые вопросы. В частности, в ближайшее время начнется строительство следующего - третьего энергетического блока, затем на подходе четвертый. В прошлом году был заключен контракт на поставку оборудования для третьего энергоблока с российской стороной, но по известным объективным причинам, буквально на днях контракт был перезаключён с китайскими партнёрами. Правительство выделило необходимые средства и первая оплата уже проведена. Расширение мощности позволит обеспечить экономику дополнительной энергией, что крайне актуально на сегодняшний день. Руководство компании сообщило, что в связи с программой «Тариф в обмен на инвестиции» удалось значительно повысить заработную плату работников. Если средняя зарплата была до 2024 года порядка 500 000 тенге, то теперь средняя зарплата на предприятии поднялась до 750 000 тенге, в связи с чем удаётся решить вопрос о привлечении молодежи. Тем не менее, ощущается дефицит технических специалистов и инженеров, что сдерживает ускорение отрасли, и на преодоление этого пробела потребуется не один год. Обратной стороной повышения тарифов становится нерентабельность энергоёмких производств, не имеющих собственных генерирующих мощностей - например, приходят сигналы об остановке ещё вчера успешных компаний, таких, как Темиртауский электрометаллургичсекий завод. Очевидно, требуется сбалансированный подход и комплексное понимание развития энергетики и производства.

Күн соңында «Ақ жол» демпартиясы Павлодар облыстық филиалы кеңесінің отырысына қатыстық. Партия филиалының міндеттері мен жұмыс жоспарын, атап айтқанда, ауылдық округтер әкімдерінің сайлауына дайындығын, партияның филиалы мен жергілікті ұйымдарының Орталық аппаратпен және Мәжілістегі фракциямен өзара іс-қимылын талқыладық. Атап айтқанда, өнеркәсіптік кәсіпорындарды қолдаумен қатар, ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу мен ауылдағы кәсіпкерлікті дамыту мәселелерін қозғадық. Мәжiлiстiң соңғы сессиясы аяқталар тұста «Ақ жол» фракциясы Павлодар филиалының ұсынысы бойынша ауылдық дәрiханаларды қолдау туралы депутаттық сауал жолдаған болатын (Денсаулық сақтау министрлiгiнiң жуырда қабылданған талаптарына байланысты, ол ауылдық дәрiханаларды шын мәнiнде аса қиын жағдайға қалдырып отыр). Филиал мүшелері бұл мәселені қолдағаны үшін алғыстарын білдірді. Ауыл шаруашылығын дамытуға қатысты мәселелерді талқыладық: өсімдік шаруашылығы, мал шаруашылығы, ет өңдеу, суармалы егіншілік және ылғал үнемдеу технологиялары. Әріптестер келешегі жоқ ауылдар мен олардың болашағын, ауыл жастарының жаппай үлкен қалаларға кетіп жатқандығын алға тартты. Осы орайда ауылдан қалаға қоныс аударатын жастарға баспана салып, мамандық алып, жұмысқа орналастыру мәселесін көтердік. Урбанизация тенденциясына шынайы баға бере отырып, ауыл шаруашылығын техникалық қайта жарақтандыру, ауыл шаруашылығы техникасы паркін жаңарту, АКК несие саясатындағы кемшіліктерді және т.б. қажеттілігін айттық. Әріптестерге орасан зор еңбектері мен ортақ іске қосқан үлестері үшін алғыс айтып, филиал төрағасы Рүстем Смағұловтан алдағы сайлауда ауыл әкімдері лауазымына «Ақ жол» демпартиясынан үміткерлерді ұсыну бойынша ұсыныстар әзірлеуді сұрадым. Филиал төрағасының орынбасары Дмитрий Корепановқа «Ақ жол» демпартиясы жастар ұйымдары кеңесімен бірлесіп, партияның кезекті жастар форумын Павлодар облысында өткізуді пысықтау тапсырылды.