: 454 | на пост: 34 | ER: 0% Публикации Упоминания Аналитика

معلمان در دایره فقر
«هم‌میهن» وضعیت معیشت، حقوق‌های ناچیز، کار بدون بیمه و کارگری آموزگاران را روایت می‌کند

گزارش از شادی مکی، روزنامه هم‌میهن، 28 اردیبهشت 1403

«ما کارگریم. حقوق‌مان‌ کارگری ا‌‌ست، معیشت‌مان کارگری ا‌ست، زندگی‌مان کارگری‌ است.» اینها جملاتی است که گروه بزرگی از معلمان در وصف وضعیت معیشتی و جایگاه خود در ساختار اجتماعی و اقتصادی کشور عنوان می‌کنند. آنها می‌گویند، جایگاه آنها مانند معلمان کشورهای توسعه‌‌یافته مورد احترام نیست؛ کارگری و مسافرکشی معلم بعد از ساعت کاری، گواهی بر این مدعاست.‌

آنها از مشکلات معیشتی‌شان می‌گویند؛ رسمی و غیررسمی هم ندارد،‌ معلمان رسمی درظاهر حکم‌های استخدام پرزرق و برقی دارند اما دریافتی‌های‌شان چنگی به دل نمی‌زند. خریدخدمتی‌ها و حق‌التدریسی‌ها اما شرایط بحرانی‌تری را تجربه می‌کنند، به‌ویژه آنها که در مناطق محروم درس می‌دهند. حق بیمه آنها که استخدام رسمی نیستند، کامل پرداخت نمی‌شود. دستمزدها علاوه بر ناچیزبودن به‌ شیوه‌ای نامنظم پرداخت می‌شود. حقوق پرداخت‌شده به آنها، گاهی به 8 میلیون تومان هم نمی‌رسد و همین مقدار اندک بعد از چندماه و با تاخیر بسیار پرداخت می‌شود.

بااین‌حال رضا مرادصحرایی، وزیر آموزش‌وپرورش نظر دیگری دارد. او در اولین روزهای شهریورماه 1402 گفته بود: «با اجرایی‌شدن قانون رتبه‌بندی معلمان، حداقل 26 درصد به حقوق هر همکار مشمول اضافه شده، سال گذشته 240 هزار معلم حداقل حقوق را دریافت می‌کردند، اما امروز حتی یک معلم کف حقوق و کمتر از 10 میلیون تومان، دریافت نمی‌کند.»

اظهاراتی که با حقایق موجود در جامعه معلمان کشور فاصله بسیار دارد و گویی بالاترین مقام آموزش‌وپرورش، هرگز پای دردِدل معلمان ننشسته است. نکته اینکه دوماه بعد یعنی در آبان‌ماه سال گذشته هم علی فرهادی، معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌وپرورش، درباره معلمان خریدخدمتی گفته بود: «پرداخت حقوق آنها به‌صورت ماهانه نیست و مبتنی بر عملکرد ماست، یعنی ابتدا باید اعتبار ازسوی سازمان برنامه و بودجه به وزارت آموزش‌وپرورش اختصاص یابد و پس از آن در اختیار شرکت‌ها و معلمان قرار گیرد.» صحبت‌هایی که نشان از نادیده‌گرفتن ضروریات معیشتی معلمان دارد؛ ‌رفتاری که سخنگوی سازمان معلمان ایران در گفت‌وگو با هم‌میهن از آن به‌عنوان نوعی سوءاستفاده از معلمان خریدخدمتی و حق‌التدریسی یاد می‌کند.

حقوق ماهانه 5 میلیون تومان
بعد از فراخوان آموزش‌وپرورش برای به‌کارگیری معلمان بازنشسته به‌صورت حق‌التدریس،‌ «مریم» که به‌تازگی به جرگه بازنشستگان پیوسته، این دعوت را می‌پذیرد و راهی کلاس‌های درس می‌شود. او به پول نیاز دارد و آموزش‌وپرورش به معلمانی که بتوانند کمبود معلم در این سازمان را با کمترین هزینه جبران کنند. مریم می‌گوید: «آموزش‌وپرورش در پرداخت دستمزدهای‌مان تعلل می‌کند، به‌نحوی‌که از آغاز سال تحصیلی تاکنون تنها 3 ماه از حقوق ما را پرداخت کرده و مشخص نیست مابقی حقوق‌مان را چه زمانی می‌پردازد. آنچه از طرف مدیر مدرسه به من پرداخت شد، به‌ازای هر ماه 5 میلیون تومان بود، مبلغی بسیار کم در ازای ساعات کاری عادی.»

بنا بر اعلام او، بسیاری از معلمان حق‌التدریس به‌دلیل این رفتار آموزش‌وپرورش کلاس‌های درس خود را رها کرده‌اند، زیرا هیچ تضمینی برای اینکه دستمزدهای‌‌شان پرداخت شود، وجود ندارد. مرخصی گرفتن هم برای این معلمان شرایط خاصی دارد: «برای رفتن به مرخصی باید یک معلم رسمی یا بازنشسته را به‌جای خودمان در کلاس بگذاریم و از جیب‌ خودمان به او پول بدهیم و بعد به مرخصی برویم وگرنه برای‌مان غیبت رد می‌کنند. معلمان رسمی فعال هم، چنین شرایطی دارند. فلسفه‌شان این است که سه‌ماه تابستان تعطیلند و در طول سال تحصیلی نباید مرخصی بگیرید. مگر اینکه مدیر با معلمان همراهی کند.»

مریم در سن 53 سالگی و بعد از 32 سال تدریس همچنان مستأجر است و نه حقوق 10 میلیون و 300 هزار تومانی بازنشستگی و نه مبلغ حق‌التدریس هیچ‌یک جبران‌کننده مشکلات مالی او نیست: «قصد ادامه تدریس به این شکل را ندارم. بعید می‌دانم باتوجه به این شیوه پرداخت دستمزد، برای سال تحصیلی جدید کسی حاضر شود به‌صورت حق‌التدریس،‌ با سازمان همکاری کند.»

به همه بدهکاریم
«محمد» اهل راسک از توابع استان سیستان و بلوچستان است. او 9 سال است که به‌عنوان معلم خرید خدمت یا شرکتی در مقطع ابتدایی تدریس می‌‌کند. نتیجه‌ سال‌ها معلمی در مناطق صفر مرزی برای محمدی که عاشق این حرفه است، شرایط معیشتی سخت و فعالیت پاره‌وقت به‌عنوان بهیار است ...

ادامه این گزارش در اینجا بخوانید.