Масжидда бир бой одам билан бир дарвеш ибодат қилар эдилар. Улар бир-бирларига яқин ўтирганларидан қилаётган дуолари бир-бирларига эшитилиб турар эди. Дарвеш намоздан сўнг шундай дуо қилди:
—«Аллоҳим! Қорним жуда оч. Менга фалон таом ва фалон ширинликлардан етказ!» Шунда бой ичида шундай деди:
—«Бу дарвеш атайин менга эшиттириш учун овозини чиқариб дуо қиляпти. Ўзимга айтса ҳам бўларди-ку. Унга ҳеч нарса
бермайман». (Нафс доим шундай, ҳар ишга аралашади.)
Дарвеш дуоларини битириб, масжиднинг бир четига бориб ёнбошлади. Бир оздан сўнг масжидга бир одам қўлида
сават билан кириб келди. Дарвешнинг олдига бориб, саватни унинг олдига қўйди. Бу ҳолни бой одам орқадан кузатиб
турарди. Дарвеш саватнинг устини очди. Саватда дарвеш дуосида сўраган таом ва ширинликлар турарди. Бой бу ҳолатни ҳайратлар билан тамоша қилиб турди. Дарвеш таом ва ширинликлардан тўйгунча еди. Қолганини келтирган одамга қайтариб берди. Ҳалиги одам саватни кўтариб масжиддан чиқди. Бой туриб у одамнинг орқасидан борди. Уни тўхтатиб сўради:
— Сиз кимсиз?
— Мен бир ҳаммол одамман.
— Бу нарсаларни ким юборди?
— Ҳеч ким юбормади. Ўзим келтирдим.
— Сиз бу одамни танийсизми?
— Йўқ, танимайман.
— Танимаган, билмаган одамга нега шунча нарса олиб келдингиз?
—Сизга англатай, —деди дарвеш, кулиб. —Мен бир фақир одамман. Одамларни юкини ташиб кун кўраман. Бугун бир бой одамнинг юкини ташидим. У менга жуда кўп пул берди. Мен ҳам дарҳол бошқа вақт болаларимга едиролмаган таомлар учун бозорлик қилдим. Уйга олиб бордим. Аёлим таомни тайёрлар экан, мен ухлаб қолдим. Тушимда Пайғамбаримиз саллоллоҳу алайҳи вассалламни кўрдим. У Зот менга шундай дедилар:
—«Мана шу масжидда бир валий инсон бор. У ҳозир мана шу таомларни истамоқда. Сен унга мана шу таомларни
олиб бориб, едир. У бу таомлардан еганича есин. Сен қолганини олиб келиб ўзинг е. Шунда сенга баракот бўлади. Шу ишни қилсанг, мен сени жаннатга киришинг учун кафил бўламан.»
Уйғондим-у, таомларни олиб масжидга югурдим. Воқеъанинг қолганига ўзинг гувоҳ бўлдинг.
Бой деди:
— Шу таомларга қанча пул сарф қилдинг? Дарвеш, фалонча, деди.
— Шу пулни ўн баробарини сенга бераман. Сен шу савобни бир бўлагини бер. Фақир одам:
— Бўлмайди, —деди.
— Йигирма баробарини бераман.
— Бўлмайди.
— Эллик баробар.
— Йўқ.
— Юз...
— Бекорга овора бўлма. Қанча берсанг ҳам, савобимни сенга бермайман. Тушун, Пайғамбаримиз алайҳиссолату вассалом менга бу ишим учун жаннатни ваъда қилдилар. Сен менга бутун дунёни берган тақдирингда ҳам, мен буни сенга бермайман. Қара, сен бу одам билан ёнма-ён туриб намоз ўқиб, савобдан бебаҳра қолдинг.
Дархақиқат бу дунё барча учун имтихонли фурсатдир. Нафсимиз гапига кириб эътиборсиз қолдирилаётган яхшиликлар балки биз учун аталган энг яхши имкониятдир.
Азизлар! Қўлингиздан келганча инсонларга яхшилик улашишдан, кўнгилларини кўтаришдан ва савобли амалларимиз билан фойдамиз тегишдек қулай фурсатларни ўтказиб юборманг! Зеро, вақти келиб буларни бари албатта бу дунёда ҳам, охиратимизда ҳам бизга соябон бўлажак!!!
Минусда чиқдик!
Бир қассоб бор экан. Иши жуда яхши экан. Ҳаридорлар ҳам ундан мамнун экан. Ён атрофдаги қассобларга қараганда кўпроқ гўшт сотар экану ҳар дойим сўраганларга "Минусда чиқдик" дер экан. Уйга қайтётганида ҳам "ҳаа фалончи, бугун сўйган гўштиз тугап кетибти, яхши бўлдими?" дейишса, "минусда чиқдик", деб қўяверар экан. Одамлар унинг шу гапидан ношукур деб, бора-бора ёмон кўра бошлашибти. Бир куни шу маҳаллада бир маросим бўлиб қолибди. Бу маросимда халиги қассоб ҳам бор экан. Суҳбатлашиб ўтирилганда бир ёши улуғроқ отаҳон қассобга қараб: - ҳа қассоб ука, нега сен ҳар дойим нолиганинг-нолиган. Гўё сени қилаётган ишингни ҳеч ким билмайдигандай. Ҳаммадан кўп гўшт сотасану яна "минусда чиқдик" дейсан, дебти. Шунда қассоб бир оз жилмайиб, жавоб қилибди: - Э отаҳон, мен кун бўйи гўшт сотаман. Куним шу дўконда ўтади. Охиратим учун ҳеч нарса қилолмайман. Бу мен учун бир минус бўлса, умримнинг яна бир куни ўтганлиги иккинчи минус. Минусда чиқдик деганимни маъноси шу дебти.
PS. Демак биз ҳам на Қуръон ўқимасак, на бир илм таҳсил қилмасак, на бир инсоннинг хожатини чиқармасак, билайликки шу куни МИНУСДА чиқибмиз.
КУТИЛМАГАН, АММО ҲАҚ БЎЛГАН ҚАСОС.
Бир киши қассоб бўлиб ишларди. Тонгдан олдин жонлиқларни сўяр, қуёш чиққанда дўконини очар, куни шундай ўтарди. Кунларнинг бирида шомдан кейин уйига қайтаркан, эшикни қоқмасидан олдин, қоронғу, панароқ жойда қичқириқ эшитди. Шошилганча ўша ерга борди. Қараса, бир одамни пичоқлаб кетишибди. Қассоб пичоқни ундан суғириб олди. Ёрдам бериш мақсадида у одамни кўтарди. Унинг танасидан селдек оқаётган қон уст - бошини булади. Бир неча дақиқа у вафот этди. Ҳеч қанча ўтмай оломон йиғилди. Қассобнинг қўлидаги пичоқни кўриб уни қотилга чиқаришди. Қўлга олинди. Маҳкамада суд бўлиб ўтди. Уни ўлимга ҳукм қилишди.
Ўлим ижро этиладиган жойга келтирилганда у бор овози билан бақириб деби:
- Эй халойиқ, Аллоҳга қасам, мен бу одамни ўлдирмадим. Аммо, бундан йигирма йил олдин бир инсоннинг ҳаётига зомин бўлганман. Мен одамларни у соҳилдан бу соҳилга элтувчи қайиқчи эдим. Бир куни қайиғимга бир гўзал қиз онаси билан бирга ўтирди. Унга маҳлиё бўлдим. Орадан икки - уч кун ўтиб яна келишди. Уни тез - тез кўрадиган бўлдим.
Нигоҳларимиз тўқнаш келар, бир - биримизга илиқ туйғулар пайдо бўлганди. Совчи қўйдим. Отаси фақирлигим сабаб менга қизини муносиб кўрмади. У қиз ва онасини қайтиб қайиғимга ўтказмади. Уни умуман кўрмадим.
Орадан чамаси уч йил ўтди. Бир куни қайиғимга ёш аёл бир ярим, икки ёшли гўдак билан ўтирди. Қайиқ эшкагини эшарканман, тўсатдан кўзим у аёлга тушди. Ҳа, бу ўша, менинг маҳбубам эди. Хурсанд бўлиб кетдим.
- Қани аҳдга вафо, мени эсладингми? - дедим.
- У кўзларимга қарамай, мен турмушга чиқдим. Бу менинг ўғлим - деди.
Аламим, ҳасадим келиб кетди. Ғафлат кўзларимни қоплади. Унга яқинлашдим. У қичқириб:
- Аллоҳдан қўрқинг! - деди. Ўзини ҳимоялашни бошлади. Боласи ҳам йиғлай бошлади. Кўзларим болачага тушди - ю уни забт кўтариб дедим:
- Айтганимга хўп, дегин, бўлмаса боланг ўлади!
Боланинг бошини сувга тиқдим. У типирчилай бошлади. Сўнг чиқардим. Аёл қўли билан кўзларини юмиб олар, лекин иффатсизликка рози бўлмасди. Охирги бор ундан сўрадим, рози бўлмади. Боласининг бошини оёқ - қўллари ҳаракатсиз қолиб, жони узилгунига қадар сувга тиқдим. Жасадини сувга отдим. Навбат аёлга келганди. Уни ҳам рўмолини ечиб сочидан ушлаб бошини сувга тиқдим. Шу зайлда қийнаб ўлдирдим. Сувга улоқтирдим. Бу ишимни ҳеч ким, бирор зоғ кўрмади.
Вақтлар ўтди, ҳеч ким аёл ва болани суриштириб келмади.
Ўзимга ўзим жазодан қутилдим деган эдим ушанда.
Лекин, кўриб турган Яратгувчи ҳаммасидан хабардор экан.
Мана кўриб турганингиздек барибир жазоми оляпман.
Бегуноҳ кишиларни умрига зомин бўлган эдим.
Бегуноҳ бўла туриб ўлдирилябман.
Ўлим ижросини кўргани келган одамлар йиғлашди.
Сўнг у қатл қилинди.
Эй азизлар! Нима қилсангиз қилаверинг, барибир ўзизга қайтади.
Ҳоҳ яхшилик, ҳоҳ ёмонлик.
ГУЛДАСТА
Қирмизи гулларни саралаётган сотувчи дўконга кириб келган барваста харидорни кўриб хурсанд бўлди ва тавоъзе билан қўл узатди.
- Э, келинг укам. Қадамларига хасанот. Тунов кунгидай қилиб ўраб берайми? Яна келасиз дегандимку.
Харидор жилмайиб кўришар экан, кўзи анвойи гулдасталар тўла пештахтада эди.
- Келинингизга ёқди ака. Ўзиям битта бўлиб ажралиб турди совғам. Энг зўридан берган экансизда ўзингиз.
Сотувчига бундан ортиқ эътирофнинг кераги йўқ, харидорнинг қайтиб келишиёқ унинг диди ва ишига берилган муносиб баҳо эди.
- Яна ўшандай қилиб саралаб бераман унда. Хозир...
Харидор ўтган галги гулкосаси катта- катта голланд атиргулларига қиё ҳам боқмади, аксинча бошқа томондаги гулдасталарнинг бирига ишора қилди:
- Ака, ану гуллар ҳам ёмон эмас шекилли. Бурчакдаги яшил қоғозга ўралганини оламан. Қанча берай? Бу ёққа олингчи.
Сотувчи хайрон, шундай бўлсада энг арзон қоғозга ўралган, уринганроқ барглари қайчиланган гулдастани эмас, кўз қувнатиб турган голланд гулларидан бештасини узатиб таърифлай кетди:
- Булар барибир бошқача. Гулмисан гулда! Кўчати Европадан келтириди. Сиз ҳижолат бўлмай шулардан олинг. Келинга ёқди дедингизку! Пулингиз камроқ бўлса келаси сафар ташаб кетаверасиз.
Харидор уни эшитмади. Ўзи танлаган гулдастани олиб беришни талаб қилиб, катмонини чиқарди.
- Ака, пулим етади. Бугун шунисини оламан. Ану, бир - иккита шалпайганини олиб ташласангиз бўлди.
Сотувчи бошқа индамай, уни айтгани қилиб пулни санаб олди.
Харидор илжайганча гулдастани олиб эшикка йўналганида телефони жиринглади.
- Ало, синглим яхшимисан? Жиянларим яхшими? Туғилган кунинг билан! Хозир сеникига кетаётгандим-да...
Сотувчи қулоғига чалинган сўзларни тахлил қилди. Чиройли атиргулларга маъюс тикилар экан, болалигидаёқ ўлиб кетган бир дона синглисини соғиниб йиғлаб юборди....
Муаззам Иброҳимова
ЯХШИЛИК ЗАНЖИРИ
(жуда ибратли ҳикоя)
Абдураҳим чўл йўлидан кетиб борарди. Тўсатдан кўзи йўл четидаги машинага тушди. Унда бир қария аёл ўтирар, атрофга чорасиз алангларди. Йигит машина ёнига келиб, эски уловини тўхтатди. Аёл қўрқиб кетди, чунки шунча вақтдан буён ҳеч ким унга эътибор бермаган, ёрдам қўлини чўзмаган эди. Бу одам бирор ёмонликни кўзламаганмикан?
– Менинг исмим Абдураҳим,– деб ўзини таништирди йигит.– Сизга ёрдам бераман, онахон. Унгача менинг машинамда ўтириб туринг, озроқ исиниб оласиз.
Йигит машинанинг у ёқ-бу ёғини текширган бўлди. Йўқ, унақа ваҳимали нарсанинг ўзи йўқ экан. Ғилдирак тешилибди, холос. Бироқ қария аёл буни қандай тўғрилашни билмай анча азоб чеккан кўринади. Абдураҳим чўккалаб, машина остига қаради. Қулай жой топиб, кўтармани қўйди. Сўнг қўлларини куҳ-куҳлаб иситгач, ишга киришди. Ғилдиракни алмаштириб бўлгач, юзига табассум инди. Муаммо ҳал бўлганини кўрган аёл:
– Сизга неча пул беришим керак? – деб сўради, сўнг шоша-пиша қўшиб қўйди. – Тортинмай айтаверинг, қанчалигининг аҳамияти йўқ. Абдураҳим шундай жавоб берди:
– Хижолат бўлманг, ҳеч нарсанинг кераги йўқ. Мен бир ёрдамга муҳтож одамга кўмаклашдим, холос. Менинг ўзимга шу пайтгача қанча одам ёрдам қўлини чўзган – биргина Худога аён. Агар миннатдорчилик билдиришни жудаям хоҳлаётган бўлсангиз, ёрдамга муҳтож бирор одамга дуч келсангиз, унга ёрдам беринг ва мени эсланг.
Аёл қайта-қайта раҳмат айтди ва машинасига ўтирди. Бир неча чақирим юргач, бир ресторанга кўзи тушди. Йўл олдидан бироз исиниб, тамадди қилиб олиш ниятида ресторанга кирди. Унга хизмат қилган жувон жуда истарали экан. Кун бўйи оёқда тик турган бўлса-да, табассум билан муомала қилди. Иши ҳам, ҳомиладорлиги ҳам, кундалик ташвишлар ҳам ундаги мулойимликни йўқота олмагани шундоқ кўриниб турарди. Аёл овқатланиб бўлгач, ҳақини ортиғи билан тўлади. Қайтим олиб келингунича эса ресторанни тарк этди. Унинг кетиб қолганини кўрган жувон ҳайрон қолди. Шу пайт кўзи стол устидаги қоғозга тушди. Унда ёзилганларни ўқиган жувоннинг кўзлари ёшланди:
“Ҳайрон ҳам, хижолат ҳам бўлманг. Мен шунчаки, йўлусти кирган эдим. Бугун менга бир инсон самимий ёрдам қилди ва мен ҳам сизга беғараз ёрдам қўлини чўздим. Агар чиндан ҳам менга миннатдорчилик билдирмоқчи бўлсангиз, ушбу оқибат риштасини узиб қўйманг. Вақти келиб бирор муҳтож кишига кўмак беринг”.
Жувон хатни ўқиб бўлгач, сочиқ остида бир даста пул турганини кўрди. Юраги тўлқинланиб, ҳайрат-ҳаяжонга тушди. Бу нотаниш аёл у ва эри анчадан буён пулга зориқиб юрганини қандай сезди экан-а? Жувон уйига келгач, эрига мамнунлигидан ял-ял ёниб боқди ва ички бир ишонч билан деди:
– Ҳаммаси яхши бўлади! Сиз яхши одамсиз, Абдураҳим ака!
Хулоса ўрнида, одамдан яхшилик қолади. Яхшилик занжирини узмайлик. Шу ҳикояни дўстларизга улашинг, кўпроқ одамга етиб борсин..
©️ Умидахон
@inspector_uz 👈ga ulaning
Ҳикоя қилишларича учиб кетаётган бир чумчуқ ерда ётган қопқонга кўзи тушибди. Секин аста пастлаб қўнибди ва:
- Сен кимсан?- дебди
Қопқон:
- Мен Аллоҳнинг қулларидан бириман.
Чумчуқ:
- Унда нега ерда тупроққа қоришиб ётибсан?
Қопқон:
- Аллоҳга итоатдаман.
Чумчуқ:
- Нима учун қаддинг букилган?
Қопқон:
- Аллоҳдан қўрққаним учун.
Чумчуқ:
- Нима учун қоқ ўртанг пишиқ-мустаҳкам?
Қопқон:
- Хизмат юзасидан.
Чумчуқ:
- Бу қамиш нима учун?
Қопқон:
- Бу ҳассам унга таяниб тураман.
Чумчуқ:
- Мана бу дон-дунларчи?
Қопқон:
- Уларни улашаман.
Чумчуқ:
- Мен ҳам озгина териб олсам майлими?!
Қопқон:
- Олгинг келаётган бўлса олавер...
Чумчуқ донни чўқийман деб эгилди ... Эгилди-ю қопқон шу заҳоти ёпилди. Оғриқдан чумчуқ фарёд солди.
Қопқон:
- Ҳохлаганингча бақир-чақир! Қутилиб бўпсан! Халос бўлиш имкони йўқ!
Чумчуқ:
- Аллоҳим! Сендан ёрдам сўрайман! Қутқар!
Азизлар бу Қопқон нима эканлигини биласизми?!
Қопқон бу - Аллоҳ кўзларини кўр қилган кимсаларни сўқир қилувчи ДУНЁдир! Ҳа, ўша ФОНИЙ ДУНЁ!!!
Чумчуқ эса - биз-у сиз эй одамлар!
Бу қопқонга тушиш ё тушмаслик ўзингизга ҳавола!
Аллоҳим бизларни яширин ва ошкора фитналардан Ўзинг асра!
@inspector_uz_ziyo 👈ga ulaning
НАЖОТКОР
Юнус машинасида Қўқонга яқинлашар экан, йўл яқинроқ бўлиши учун постга етмасдан анча берироқда чапга бурилди. Шундай қилса вақтдан хам, йўлдан хам ютади. Хеч қанча юрмасдан чироқ нуриди узоқдан оқ шарпа кўринди. Юнус ҳар эҳтимолга қарши тезликни камайтирди. 20 қадам қолганда оқ кўйлакли аёл қўл кўтарди. Юнус қараса йўл четидаги тутлар остида, сувсиз ариқда бир йигит ётибди, ҳамма жойи қон. Сал нарида пачоқ велосипед, кимдир машинасида уриб юборган-у, ўзи қочиб кетган кўринади.
Юнус тезда тушиб салом бераркан, йигитчани машинасига олди. Йўлни шаҳар тез тиббий бўлими томон солди.
-Опа, нима бўлди ўзи? - кўзгу орқали савол берди йигит. Аммо, аёлнинг оқарган юзлари шундай аянчли эдики, саволни эшитмади чоғи, йигитга эътибор қаратмади. Бармоқлари эса тинмай ўғлининг сочларини силарди.
Касалхонага етиб келишгунча гаплашмадилар. Тез тиббийда йигитни носилкага олиб ичкарига олиб киришаркан, Юнусни коридордаги иккинчи кабинетга олиб кириб сўроққа тутишди.
- Мен танимайман-да бу йигитни, ана онасидан сўранглар.
- Онаси?! - ажабланди навбатчи ҳамшира. - Қани у?
- Хозир чақираман, - Юнус коридорга чиқди. Аёл кўринмади. Машинада хушидан кетдимикан, дея ташқарига чиқди. Машинасида ҳеч ким йўқ. Қайтиб кирдида, беморни носилкага олган оқ халатли йигитга учрашди.
–Ака, бояги опа қани, бу йигитни носилкага олишган опа?
-Ие, мен билмадим. Иккаламиз кўтардик-ку!?
Юнуснинг эти жимирлаб кетди. Гўёки чумолилар галаси баданидан юраётгандек. “Қанақасига кўрмайди? Ахир уччаламиз кўтариб олдик-ку носилкага?”
Шу пайт ёнига бир ҳамшира яқинлашди. Юнусни қўлидан тутиб қоларкан сўради:
- Тузукмисиз ака, мазангиз қочдими? Қани бу ерга ўтиринг-чи... Манави укангизни телефони, чўнтагидан чиқди.
Юнус сергакланди. Телефонни олиб, контакларни қарай бошлади. “Соли тоғам” деганига чақирувни босди. Нариги томон чақирувни тез қабул қилди.
-Ало, ҳа Алишер қалайсан?
-Соли ака, мен Алишер эмасман. Алишерни касалхонага олиб келдим. Шаҳар тез тиббий бўлимига. Хозир келоласми, уйидагиларга ҳам хабар бериш керак.
-Э, Худо, тинчликми, ўзи яхшими? Хоп, ҳозир поччамни олиб бораман.
-Ҳа ҳавотир олманг, ҳозир бехуш ётибди. Аммо, аҳволи қўрқинчли эмасакан, -таваккалига ёлғон гапириб юборди у.
Соли ака ёнида бир отахон билан келганда, бош ҳаким чақирган қидирув бўлими ходимлари ҳам етиб келишганди. Сўроқ-саволлардан кейин воқеа жойига жўнашди. Соли ака ҳам бирга борди.
Қидирув бўлимидагилар ўз ишларининг усталари экан. Машина фаралари ёрдамида воқеа жойини ўрганишар экан, қора рангли нексия машинаси уриб кетганини аниқлашди.
Бу гаплардан кейин Юнусга шубха билан қараётган Соли ака аста яқинлашди.
- Сизга раҳмат Юнусжон! Опамдан қолган ёлғиз ўғил эди. Сиз бўлмаганингизда билмадим нима бўларди?..
- Соли ака, мен хайрон бўлдим. Мени бир опа тўхтатганди. Касалхонагача машинамда борди. Ҳатто, носилкага кўтариб олаётганимизда ёрдам берди-ю, кейин сувга тушгандек ғойиб бўлди.
- Наҳотки!? - анграйиб қолди Соли ака. Кейин тутила-тутила сўради, - К-к-кўриниши... кўриниши қ-қанақа...??
-50 ёшларда, оқ кўйлакли опа эди. Ҳа эсимга тушди, бўйнида ва бир қўлида қизил норга ўхшаш излар бор эди. Агар бу аёл бўлмаса, ариқ ичидаги йигитни кўрмай ўтиб кетардим.
-Ё қудратингдан! - Соли ака нара тортиб юборди. - Айнан ўзи... ўша... ўша мени раҳматли опам...
Энди қидирув бўлимидагилар хам анграйиб қолишди. Биттаси сал ўзига келиб савол берди:
- Опангизга нима бўлганди?
- Опам ўтган йили қариндош – уруғлар тўпланиб сумалак солаётганимизда қозонга тушиб кетганди. Фақат битта қўли ва томоғидан тепаси қозонга ботмаган, бошқа жойлари пишиб қолганди.
Юнусни муздек тер босди. Бу воқеага ишонишни ҳам, ишонмасликни ҳам билмай қолган йигитлар, машинага ўтиришдида шаҳарга жўнаб кетишди.
©️Дониёр Ахмаджонов
@inspector_uz_ziyo 👈ga ulaning
ТИЛ ҒАРОЙИБОТЛАРИ: ПОЛЯКЧАДА “УРОДА” – ГЎЗАЛЛИК, РУСЧАДА “УРОД” – БАДБАШАРА…
Тилшуносликда faux amis – “ёлғон дўстлар” тушунчаси бор. Иккита ёки ундан ортиқ тилда айнан битта ёки бир хил ўзакка эга сўзлар бошқа маъно англатиши ҳодисаси шундай деб аталади. Негаки сизнинг тилингиздаги бирор сўзга ташқи томондан ўхшаш бирорта сўзни эшитиб, уни тушунгандай бўласиз, аслида эса унинг маъноси бошқа бўлади. Шу боис ҳам бундай сўзлар сизга “ёлғон дўст” вазифасини ўтайди.
Одатда мисол тариқасида славян тиллари келтирилади – уларда бундай сўзлар кўп. Масалан, поляк тилида uroda – гўзаллик, рус тилида “урод” – “бадбашара”; чех тилида pozor – “диққат”, рус тилида – “шармандалик”; поляк тилида zapomnieć – “эсдан чиқариш”, рус тилида “запомнить” – “эслаб қолиш” ва ҳоказо.
“Ёлғон дўстлар” ҳодисасини ўзбек тилига нисбатан ҳам қўлласа бўладими? Бўларкан. Ўйлаб-ўйлаб бир нечта мисол топдим.
– ўзбекча “занжабил” – “жамбул”, тоғда ўсадиган ўт тури; тожик тилининг жанубий шеваларида “занжабил” – “қалампир”;
– ўзбекча “улоқ” – “эчкининг боласи”; Эрон форсчасида “улоқ” – “эшак”;
– ўзбекча “сабзи” – “сабзи”, озарбайжонда səbz – “ўт”; ўзбекча “кўк” – “ўт”, озарбайжонча kök – “сабзи”;
– ўзбекча “чекмоқ” – “ғам чекмоқ”, “сигарет чекмоқ”; туркча çekmek – “суратга олмоқ”, “тортмоқ”, “судрамоқ”;
– ўзбекча “ичмоқ” – “сув ичмоқ”; туркча içmek – “сув ичмоқ”, “сигарет чекмоқ”;
– ўзбекча “ўхшамоқ” – “ўхшамоқ”; туркча okşamak – “силамоқ”;
– ўзбекча “изламоқ” – “қидирмоқ”; туркча izlemek – “кўрмоқ”, “томоша қилмоқ”;
– ўзбекча “бағишламоқ” – “бахш этмоқ”; туркча ва озарбайжонча bağışlamak/bağışlamaq – “кечирмоқ”;
– ўзбекча “хоҳламоқ” – “истамоқ”; озарбайжонча xahiş etmek – “илтимос қилмоқ”;
– ўзбекча “тепки” – “тепиш ҳаракати”; туркча tepki – “реакция”, “жавоб”;
– ўзбекча “тетик” – “бардам”; туркча tetik – “тўппонча тепкиси”;
– ўзбекча “нишон” – “нишон”; туркча nişan – “никоҳ”;
– ўзбекча “тиб” – “тиббиёт”; арабча “тибб” – “туширмоқ”, яъни ҳамма нарсани туширмоқ, “тиббиёт” – иккиламчи маъно.
Элдор Асонов, филолог.
#Биласизми?
Ота-онага яхшилик қилиш фарзанд учун саодатдир
1. Ота-онасига яхшилик қилиш туфайли фарзанднинг бошига тушган кулфатлари аритилади.
2. Ота-онага яхшилик қилиш фарзанднинг гуноҳи кабираларига каффорот бўлади.
3. Ота-онага яхшилик қилиш фарзанднинг ризқи кенг ва умри узун бўлишига сабаб бўлади.
4. Ота-онанинг дуосини олиш фарзанднинг дунё ва охирати обод бўлишига сабаб бўлади.
5. Ота-онага яхшилик қилиш фарзанднинг қилган амаллари қабул бўлишига ва гуноҳлари кечирилиб жаннатга киришига сабаб бўлади.
Ота-онага яхшилик қилиш асосан қуйидаги ишларни адо этиш билан бўлади:
1.Ота-онага холис ният билан яхшилик қилиш; Яъни улар дунёга келишларига сабаб бўлганлари учунгина эмас, балки Аллоҳ таоло буюргани учун яхшилик қилиш.
2.Ота-онани яхши кўриб улуғлаш;
3. Аллоҳга маъсият бўлмайдиган ўринларда уларга итоат этиш;
4.Ота-онага тавозеъли бўлиш;
5. Ота-она хурсанд бўладиган ишларни қилиш;
6. Ота-онадан олдин овқатланмаслик;
7. Ота-онанинг ҳузурига киришда ҳам, чиқишда ҳам салом бериш;
8. Ота-онанинг олдида овозини баландлатмаслик;
9. Ота-она учун молини сарфлаш;
10. Ота-она яхши кўрадиган кишиларга ҳам яхшилик қилиш;
11. Сафарга ота-онанинг дуоларини олиб чиқиш;
12. Ота-она шариатга мувофиқ қасам ичган бўлсалар уни адо этиш учун ҳаракат қилиш;
13. Ота-онанинг жаҳллари чиқадиган ишларни қилмаслик;
14. Ота-онани исмлари билан чақирмаслик;
15. Ота-онани камситадиган ишлардан сақланиш;
16. Ота-она вафот этганларидан сўнг ҳам уларнинг ҳақларини сақлаш.
📝Аянчли хикоя
Ҳайит байрами куни...
Ҳайит байрами куни чиройли кийинган бир йигит дўконимга хотинини етаклаб кириб келди.
Уларнинг орқасида гўдак болани қўлида кўтариб олган кекса онахон кўринди.
У дўкон остонасидан
ичкарига бир икки қадам киргач, ундан уёғига ўтмасдан пойгакда
туриб қолди.
Билсам, бу қария мазкур йигитнинг онаси, қўлидаги
бола эса унинг набираси экан.
Халиги одамнинг аёли турли-туман қимматбахо жавохир буюмлар териб қўйилган ойнали пештахталар ичига гўё-ки, шўнғиб кетиб, улардан бошини кўтаролмай
қолди.
Кўзига яхши кўринган ҳамма
нарсани қўлига олиб, бўйнига,
қўлларига тақиб кўрар, эрига ҳам “қалай” дегандек кўрсатарди.
Шу тариқа, у нархига парво ҳам қилмасдан анча нарсани харид қилиб қўйди. Танлайдиганини танлаб бўлгач, эрига имо қилган
эди, у: “неча пул бўлди?”, дея
югуриб олдимга келди. Хисобни кўриб, қўрқиб кетади деб ўйлаган
эдим.
- « Жами йигирма беш миллион бир юз етмиш минг, сўм бўлди . . . -
- « Ие, “бир юз етмиш минг”и қаттан келди, ока? - деди у пешонаси тиришиб , - ҳисобни тўғри қилинг»
- « Ҳа, ҳалиги . . . онангиз бир
юз етмиш минг сўмлик кичкина узук олгандилар »
Шу пайт кўз ўнгимда
ғалати ходиса юз берди. Бояги киши - « қани ўша узук?»- дея, харид қилинган
бир талай тилла буюмлар ичидан узукни олиб, олдимга улоқтириб:
- « Кампирларга нима бор экан, тилла тақиб ! » - деди. Бу ҳолатдан титраб
кетдим.
Онаси унинг гапини
эшитгач, йиғлаб, дўкондан чиқиб кетди. Дўконнинг ойнаванд деворидан уни кузата бошладим.
У ўғлининг машинасига бориб, маъюс ҳолда ўтирди. Бўғзимга бир нарса
қадалгандек бўлди.
Унга рахмим келиб кетди. Қаршимда гўёк-ки, ўз
онам бехурмат қилингандек бўлди...
Шу пайт бояги бойваччанинг
хонимафандиси қўлларини пахса қилиб, эрини койий кетди. - « Нима
қилардиз, а шунақа қилиб?.. Уфф, шу етмай турувди. Шу қиганизга энди, ўғлизга қарамай қўйсалар
нима бўлади, а?!.. Ким кўтариб юради, энди болани?.. Ман
кўтармайман-у ахир!!!»
Субханаллоҳ . . . Анави кекса аёл қайнонамиди ўзи, ёки хизматкор?..
Ҳайратдан ёқамни ушлай дедим.
Охири, сабрим чидамасдан халиги одамга танбеҳ беришга мажбур
бўлдим...
-« Жуда хам хунук иш қилдингиз-да биродар» - дедим.
Шунча пул сарфлаганда, биттагина арзон узук
нима эди... шунинг учун бунчалик пасткашликка бориш керакмиди?
Энди, бориб, ойингизни кўнглини олинг»- дея насиҳат қилдим.
Йигит машинада ўтирган онасининг олдига бориб: - « Хоҳласангиз ўша
узукни ола қолинг, ойи-и!.. Бўлди қилинг, энди, намунча?!..» - дея
тўнғиллади. - « Йўқ!.. хеч нарса керакмас»- деди онаси... Шунча-ки,
ҳамма каби мен ҳам байрам сабабли хурсанд бўлишни хоҳловдим холос...
Гап, узукда эмас, кўнгилда болам...
Баҳонада қадрим қанчалик эканини билиб олдим. Қаердан хам ўша
узукни олмоқчи бўлдим-а… Аллоҳ кечирсин сени болам, ҳайитку хурсандчилигимни ўлдирдинг...»
Шу пайт, беихтиёр кўзимга ёш келди. Ич-ичимдан эзилиб кетдим.
Бу нуроний, муштипар онаизорнинг
чил-чил синган дилига малҳам топишга ожизмиз.
Аллоҳнинг гўзал 99 исми
1) Аллоҳ.
2) ар-Раҳмон.
3) ар-Раҳийм.
4) ал-Малик.
5) ал-Қуддус.
6) ас-Салом.
7) ал-Мўмин.
8) ал-Муҳаймин.
9) ал-Азиз.
10) ал-Жаббор.
11) ал-Мутакаббир.
12) ал-Холиқ.
13) ал-Бориъ.
14) ал-Мусаввир.
15) ал-Ғаффор.
16) ал-Қаҳҳор.
17) ал-Ваҳҳоб.
18) ар-Раззоқ.
19) ал-Фаттоҳ.
20) ал-Алийм.
21) ал-Қобиз.
22) ал-Босит.
23) ал-Хофиз.
24) ар-Рофеъ.
25) ал-Муъизз.
26) ал-Музилл.
27) ас-Самийъ.
28) ал-Басийр.
29) ал-Ҳакам.
30) ал-Адл.
31) ал-Латийф.
32) ал-Хабийр.
33) ал-Ҳалийм.
34) ал-Азийм.
35) ал-Ғафур.
36) аш-Шакур.
37) ал-Алий.
38) ал-Кабийр.
39) ал-Ҳафийз.
40) ал-Муқийт.
41) ал-Ҳасийб.
42) ал-Жалийл.
43) ал-Карийм.
44) ар-Рақийб.
45) ал-Мужийб.
46) ал-Восеъ.
47) ал-Ҳакийм.
48) ал-Вадуд.
49) ал-Мажийд.
50) ал-Боъис.
51) аш-Шаҳийд.
52) ал-Ҳақ.
53) ал-Вакийл.
54) ал-Қавий.
55) ал-Матийн.
56) ал-Валий.
57) ал-Ҳамийд.
58)ал-Муҳсий.
59) ал-Мубдиъ.
60) ал-Муъийд.
61) ал-Муҳйи.
62) ал-Мумийт.
63) ал-Ҳайй.
64) ал-Қаййум.
65) ал-Вожид.
66) ал-Можид.
67) ал-Воҳид.
68) ас-Сомад.
69) ал-Қодир.
70) ал-Муқтадир.
71) ал-Муқаддим.
72) ал-Муаххир.
73) ал-Аввал.
74) ал-Охир.
75) аз-Зоҳир.
76) ал-Ботин.
77) ал-Волий.
78) ал-Мутаъолий.
79) ал-Барр.
80) ат-Таввоб.
81) ал-Мунтақим.
82) ал-Афувв.
83) ар-Ра`уф.
84) ал-Моликул мулк.
85) Зул жалоли вал икром.
86) ал-Муқсит.
87) ал-Жомеъ.
88) ал-Ғаний.
89) ал-Муғний.
90) ал-Монеъ.
91) аз-Зорр.
92) ан-Нофеъ.
93) ан-Нур.
94) ал-Ҳодий.
95) ал-Бадийъ.
96) ал-Боқий.
97) ал-Ворис.
98) ар-Рашийд.
99) ас-Сабур.
@INSPECTOR_UZ_ZIYO 👈 ULANING
ИБРАТЛИ ВА ҚИЗИҚ ҲАЁТИЙ ВОҚЕА
Унинг ишлари бирданига орқага кетди. Кечагина қандай иш қилмасин, катта даромад кўриб юрган тадбиркор эди. Энди эса қай ишга қўл урмасин, фақат қарзлари кўпайяпти. Бир ёқда ҳақдорлар қарзларини қистаб қўйишмайди. Ўзини тўрт томонга ургани билан, натижа йўқ. Худди барча нажот йўллари беркилгандек…
Шундай ўйлардан мияси ғовлаб, хиёбон четидаги ўриндиққа оғир чўкди. Лўқиллаб оғриётган бошини эгганча яна изтиробли хаёлларга берилди. Кимнингдир нигоҳини ҳис қилиб, бошини кўтарганида ёнида бир қарияни кўрди: «Жуда ғамгин кўринасан. Бошингга қандайдир ташвиш тушгани аҳволингдан маълум. Балки дардингни менга айтарсан…»
Негадир у ҳамма дардларини шу қарияга айтгиси келди, айтди ҳам. Сўзларини бўлмай эшитиб турган қария ниҳоятда хотиржамлик билан: «Сенга ёрдам беришим мумкин», деди ва ёнидан чек дафтарини чиқариб ёзди: «Бу пул сенга. Роппа-роса бир йилдан кейин шу ерда кўришамиз ва қарзингни қайтарасан». Шундай дея тезлик билан кўздан узоқлашди.
Қария кетганидан кейин қўлидаги чекка қараган қаҳрамонимизнинг кўзлари яшнаб кетди – роппа-роса 500 минг доллар. Имзо эса Жон Рокфеллерга, яъни замонасининг энг бой одамига тегишли! «Бу пул билан ҳамма қарзларимдан қутулишим мумкин», деб ўйлади у. Лекин негадир бу қимматли чекни бузгиси келмади, авайлаб сейфга солди. Ўзида ишлашга олдингидан ҳам кўпроқ иштиёқ туғилганини ҳис қилди ва айни ғайрат билан ишга киришди. Катта-кичик демай барча ишларини йўлга қўя бошлади, янги режалар тузди ва шу асосда аста-секин барчаси яхши томонга ўзгара бошлади. Шу тарзда бир неча ой ўтгач, қарзларидан батамом халос бўлди, ишлари аввалгидан ҳам гуркираб кетди…
Келишилган бир йил ўтди. У қўлида бузилмаган чек билан таниш хиёбонга йўл олди. Айтилган соатда ўзи томон тез одимлар билан келаётган қарияни кўрди. Миннатдорчилик билан чекни қайтариб, қўлга киритган ютуқлари ҳақида ҳаяжон билан гап бошлади. Шу пайт ёнларига югурганча бир ҳамшира келди ва қариянинг қўлидан тутди:
– Топа олмайманми деб қўрққандим, яхшики узоққа кетиб қолмабсиз.
Кейин унга қаради ва хижолатомуз деди: «Сиз, албатта, унинг ёлғонига ишонмагандирсиз. Бу жанобга қариялар уйидан қочиб, шу хиёбонга келиш, кўринган одамга ўзини Жон Рокфеллер деб таништириш шунчаки одатга айланиб қолган…»
Қаҳрамонимиз нима дейишини билмай, узоқлашиб бораётган қария ва ҳамширанинг ортидан ҳайрон қараб қолди. Демак, йил бўйи ишонган, кўнглини тўлдириб, уни янги чўққилар сари етаклаган 500 минг доллар асли йўқ нарсамиди? Лекин шу он эришган ютуқларига асос пул бўлмаганини ҳис қилди. Унинг ҳаётига таъсир қилга нарса, аслида, ўзидан топгани – катта ва мустаҳкам ИШОНЧ эди.
@INSPECTOR_UZ_ZIYO 👈 ULANING
Қадимда бир қавм бор эди. У қавм учун кўчманчи бўлиб яшаш одат эди.
....Ораларида кекса ёшли онаси бор бир киши мавжуд эди. Она ёшининг катталиги сабаб ора-сира хотирасини йўқотар, фарзандига қаттиқ ёпишиб олар, ундан айрилгиси келмасди. Унинг бу қилиқлари ўғлига малол келар, асабларини ўйнатар, аҳоли орасида гўё шу сабаб обрўси тушаётгандек сезар эди ўзини.
Кунларнинг бирида улар яна одатларига кўра бошқа яйловга кўчмоқчи бўлишди. У аёлига:
- Эй хотин, эртага кўчяпмиз, маълумки онам касал. Уни ташқарида қолдир. Биров кўриб қолса, раҳми келиб олиб кетар. Ёшиям катта. Ундан чарчадик. Унга бироз егулик ва ичимлик бер. У бу ким кўриб қолса, ўзи билан олиб кетар. Ёки ажали етса, ўлар, -деди.
....Аёли:
- Хўп бўлади, ҳожам. Хотиржам бўлинг! Айтганингизни аъло даражада бажараман, -деди.
....Эртанги кун келди. Ҳамма кўч -кўронини йиғди. Аёл эри айтгандек, қайнонасига бироз озиқ-овқат, ичимлик сувини қолдирди. Ҳаммалари жўнаб кетишди.
....Улар кунинг ярмисида дам олиш учун тўхташди. Онасини қолдирган киши, аёлидан ўғлини келтиришини сўради. Унинг якка -ю ёлғиз, бир ёшли ўғли бор эди. Уни жудаям яхши кўрар, суюб эркалатар эди. Аёли унинг сўроғига индамади.
- Ўғлим қани, хотин, келтир дедим, сенга.! -деди.
Аёли:
- Уни онангиз билан қолдирдим, бизга унинг кераги йўқ, -деди.
Бу гапларни эшитган эр дод деб юборди:
- Нима учун.?
Аёли:
- Чунки у ҳам ҳа демай улғаяди. Онангизни саҳрода қолдиргинингиз каби, сизни ташлаб кетади, ишингизни қайтаради, бундай боланинг кераги йўқ, -деди, хотиржам.
Бу гаплар унга чақмоқ чаққандек таъсир қилди. Отини юганлаб чопиб кетди. Кўчган жойларига етиб келди.
....Одатда аҳоли кўчса, улардан қолган-қутган нарсалар орасидан егулик излаб ёввойи, ваҳший ҳайвонлар келар эди. Қараса, онаси унинг боласини кўксига маҳкам босиб олган, унинг атрофида ҳужумга шай турган бўрилар бор эди.
....Она:
- Йўқолларинг, бу менинг ўғлимнинг жигарбанди, -деб уларга тошлар улоқтирарди.
Киши милтиғини олиб бўрилардан бирини отди. Қолганлари қўрқиб қочишди. У отидан тушиб онасини бағрига олди. Юз кўзларидан тинмай ўпиб йиғлар:
- Онажоним, мени кечиринг, -дер эди. Уларни отга миндириб қавми томон қайтди.
Шундан кейин онасига мисли кўринмаган даражада меҳрибон бўлди.
...Аллоҳ унга доно аёли тақдир қилганидан мумнун эди. Энди у бошқа жойга кўчмоқчи бўлсалар, аввало онасини туяга миндирар, умрининг сўнгига қадар хизмат қилишга бел боғлаган эди.
....Хаа азизларим.!
Ақлли, диёнатли аёл, эр кишининг қимматли хазинасидир.
....Ота -онага яхшилик қилиш, сиз ёзадиган қисса бўлиб, қисса воқеаларининг акси фарзандларингизда кўринади.!!!!
@INSPECTOR_UZ_ZIYO 👈 ULANING
📝Киракаш …
(ибратли хикоя )
Икром киракашнинг бугун иши юришди. Кечагидан анча кўп пул ишлади. ”Роппа роса юз минг, қани ҳар доим шундай бўлса... Энди озгина дам олай , кеч ҳам тушаяпти” У машинасини айлантириб салгина юрганида йўлнинг четида турган озғингина ўспирин қўлини кўтарди. Яқинлашиб салом берди.
Мени қишлоққача олиб кетинг. Тўрт йилдан бери ўзининг қишлоғи билан шаҳар йўлида киракашлик қилаётган Икром йўловчиларнинг аксариятини танийди. Ўспирин нотаниш эди.
-Танимайроқ турибман, кимнинг боласисан?
-Маҳаллангизда яшайдиган Мухтор муаллимнинг ўғлиман.
-Кечга қолиб кетибсан. Меҳмон бўлиб келганмидинг?
–Йўқ, бу йил Университетга ўқишга кирдим. Бугун шанба, отам шаҳарга мажлисга келган экан. Қайтишда мени ўзи билан олиб кетмоқчи эди. Йиғилиши чўзилиб кетадиган бўлди шекилли, телефон қилиб сен йўлга чиқавер, онанг хавотир олиб ўтирмасин, деди. Шунга...
Ҳа демай манзилга етиб келишди. Киракаш машинасини қишлоққа кираверишдаги бекатда тўхтатди.
– Беш минг сўм берасан.
Чўнтагини кавлаётган талаба бир зум тўхталиб қолди.
– Ҳар доим уч минг сўм олишарди-ку,- деди қимтинибгина.
Икромнинг энсаси қотди. “Муштдай бола кап-катта одам билан тортишади-я, тавба. Ёмон тарбиясиз бўлиб кетишаяпти-да булар...”
– Беш минг, – деди қатъий қилиб. – Қоронғи тушиб қолди. Уч минг сўм деганинг кундузги нарх, тушундингми?. Бундай пайтда такси қимматроқ бўлади...
– Уйига киргач биринчи сўрагани онаси бўлди.
–Ойим шаҳарга кетдилар, -деди хотини –Гулсара аммамизнинг келинлари фарзандли бўлибди...
– Шунда менга қўнғироқ қилсанглар бўлмасмиди, қайтишда ўзим билан олиб келардим-ку?
– Телефон қилмоқчи эдим, унамадилар. Қўй, безовта этма, қачон қайтиши номаълум. Кўча тўла машина, ўзим ғириллаб бориб келаман, дедилар...
– Икром норози тўнғиллаб йўлга отламоқчи бўлиб турганида онаси офтобдай чарақлаб кириб келди.
– Эсон омон келдингизми? – деди ўғли аччиғини аранг босиб, – пойи-пиёда қолмадингизми ишқилиб?
– Эй болам-ей. Бу дунёда яхшилар кўп. Шуларнинг борига шукур. Мухтор муаллим шаҳарга борган экан, машинасида эшигимнинг тагигача олиб келиб қўйди. Катта йўлда тушириб кетавер, десам ҳам қийналиб юрманг деб унамади, барака топгур. Икром истеҳзоли илжайди.
– Шунга яраша бақрайиб пулингизни ҳам олгандир, бекорга эмасдир...
– Ҳечам-да, пул узатсам хафа бўлди, – она ўғлига ўпкалаганнамо қаради.– Қўйинг эна, бир элнинг одамимиз, уят бўлади, деди. Бола-чақасининг роҳатини кўрсин илойим. Икром лавлагидай қизариб кетди. Кўзининг олдига чўнтагини кавлаётган озғин талаба келди. Онасининг юзига қарай олмади...
Содиқжон Иноятов
ИБРАТЛИ РИВОЯТ
Қадим замонларда бир подшоҳ ўз шаҳрида масжид қурдирмоқчи бўлибди. У масжидни қуришда ҳеч ким на бирор моли ва на бирор бошқа нарса билан ёрдам бермаслигини қаттиқ тайинлабди. Чунки у масжидни бирор бир ёрдамсиз, фақат ўзининг молидан қурдирмоқчи экан...
Шундай қилиб масжид қурилиши ҳам бошланибди. Масжид қурилиши якунлангандан сўнг, подшох масжид тепасига нақшинкор ҳарфлар билан ўз исмини ёздириб қўйибди.
Ўша кечаси подшох бир туш кўрибди. Тушида самодан бир фаришта тушиб, масжидда ёзилган номни ўчириб ўрнига бир аёлни номини ёзиб қўйибди. Подшох ҳавотирга тушган ҳолда уйқудан уйғонибди ва аскарларини ўша масжидга - исми ёзилиб турибдими, йўқми билиб келиш учун юборибди. Улар қайтиб келишгач:
- Ҳа шохим, исмингиз ўзингиз ёздирганингиздек турибди, - дейишибди.
- Ҳа, бу шунчаки узуқ-юлуқ туш эканда, - деб қўя қолибди подшох...
Иккинчи кечада ҳам подшох айнан шу тушни кўрибди. Самодан бир фаришта тушиб, масжидда ёзилган подшохнинг номини ўчириб, бир аёлнинг исмини ёзиб қўйибди. Тонгда шох уйқудан уйғонгач, яна масжидга исми ёзилганми йўқми аниқ билиб келишларини таъкидлаб жўнатибди. Улар қайтиб келишгач, исми ҳали ҳам ёзилиб турганини айтишибди. Подшох ҳам таажубланибди, ҳам жахли чиқибди...
Учинчи кечада ҳам айнан шу туш такрорланибди. Подшох уйқудан уйғонгач, фаришта исмини ёзган аёлни исмини эслаб қолибди. Сўнг шу аёлни топиб келишни буюрибди.
Унинг олдига қари бир мункиллаб қолган аёлни олиб келишибди. Подшох ундан:
- Масжид қурилишида бирор ёрдам берганмидинг? - деб сўрабди.
Аёл:
- Мен қари, ёши катта бир аёл бўлсам. Бунинг устига сизнинг масжид қурилишига: "ҲЕЧ КИМ ЁРДАМ БЕРМАСИН!" деган буйруғингизни ҳам эшитган бўлсам. Қандай қилиб сизга итоат қилмаслигим мумкин? - дебди.
- Аллоҳнинг номи билан сўрайман, масжид қурилишига алоқадор қандай иш қилгандинг? - деб яна сўрабди подшох.
Аёл:
- Аллоҳга қасамки, бу масжид қурилишида ҳеч қандай иш қилмадим, фақатгина...
- Нима фақатгина??
- Қурилиш бўлаётган пайтда масжид ёнидан ўтаётган эдим. Қурилиш ашёлари ва ёғочларни ташийдиган эшакни қозиққа боғлаб қўйишганини кўрдим. Бечора қанча уринмасин ёнида турган челакдаги сувга етолмас, ташналикдан ҳолсизланиб борарди. Раҳмим келди, челакни унга яқинлаштириб қўйдим ва у сувдан қониб ичди. Қилган ишим шу холос, - деди аёл.
Подшох эса бошини силкитиб, хўрсинган ҳолда:
- Сен бу ишни ҲОЛИС АЛЛОҲ УЧУН қилгандинг, Аллоҳ бу амалингни қабул қилди. Мен эса бу ишни фалончининг масжиди дейишлари учун қилгандим, Аллоҳ бу ишимни қабул қилмади, - деди.
Шундан кейин подшох, масжид пештоқидаги ўз исмини ўчиртириб, кекса онахоннинг исмини ёзиб қўйишни буюрди.
СубҳанАллоҳ! Наздингизда кичик туюлган ҳар қандай "ЯХШИЛИК"ни ҳам ҳақир санаманг. Зеро, у сиз учун абадий САОДАТ ЭШИКЛАРИни очиши мумкин.
Тохир Саидов нимадан дарғазаб.
ЙПХ инспекторлари билан...
Бўлмасам мошинангни четга қўйгинда аризангни ёз...
Албатта эшитишингиз керак... ва бунинг учун охирида олқишлаб қўйинг,
Видеони қуйидаги манзилда кўринг
https://
t.me/inspector_uz/19895🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥🎥 👈👈👈босинг
Фарзандларимизни ўзимиз ёлғончи қилиб тарбиялаётганимизни биласизми?!
Қандай қилиб дейсизми? Мана кўринг:
Ушбу воқеалар ота-оналарнинг ўзи билмаган ҳолда болаларига ёлғон гапиришни ўргатиб қўйишини кўрсатиб беради. Бу хатолар эса болаларга келажакда муаммолар келтириб чиқаради!
ҲАЁТИЙ ВОҚЕАЛАРГА НАЗАР СОЛАМИЗ:
😱 БОЛА АЙБДОР ЭМАС
Катта фарзандим 2,5 ёш бўлганида мен аквариумга кимдир термометр тушириб юборганини кўрдим. Уни ўғлим қилгани аниқ эди. Мен ундан сўрадим: «Термометрни сен тушириб юбордингми?». «Йўқ», – дея жавоб берди у. Юзидан алдаётгани билиниб турарди. «Нима қилиб қўйдинг?», – деб қайта сўрадим мен. «Мен шунчаки текширмоқчийдим», – деб жавоб берди у.
У алдадими? ЙЎҚ, шунчаки у вазиятни бошқа кўз билан кўрди. У аквариумда ниманидир текшираётган вақтда термометр ичига тушиб кетган. Муаммо баратараф бўлиши учун аквариумга тегиш керакмаслигини муҳокама қилиш етарли эди.
Аҳир шу вақтда уни ёлғончиликда айблаб уришишимиз мумкин эди-ку, тўғримасми.
Агар бола фантазиясини ишга солиб, қандайдир воқеалар ўйлаб топса бу унинг болалик онлари учун одатий ҳол. Бу ёлғон эмас, фантазия. Агар бола қандайдир фойда олиш учун ёки жазодан қочиш учун ёлғон гапирса, бу нарса ота-онани огоҳ бўлишга чорлайди.
😕 ЁЛҒОН ТУҲМАТ
5 ёшли боланинг отаси уйда ўзининг қайирма пичоғини қидира туриб, ўғлини пичоқни олганликда айблади.
Ўғил кўз ёш билан ҳеч нарсада айбдор эмаслигини айтди. Ота ишонмади ва ўғлига жазо бериб, уни кинога олиб бормади.
Бир неча кун ўтгач ота пичоғини топди, аммо ўғлининг олдида кечирим сўраб ўтирмади. Тўғрида, боласининг олдида обрўсини “тўккиси” келмаган...
Бола рост гапирганида унинг гапига ҳеч ким ишонмади. Ота-она билан доим ростгўй бўлишнинг нима кераги бор? Барбир жазоланади-ку. Шу сабабли кейин бола тасодифан ниманидир синдириб қўйиб, ҳеч нарса бўлмагандай иш тутади ва қилган ишини ҳам яширади.
Бола ростини айтса отаси жазолайди, ҳунук сўзлар айтиб, уни ҳақоратлайди. Шу сабабли бола алдашни жоиз деб топади.
😷 «ОНАНГГА ҲЕЧ НАРСА АЙТМАЙ ҚЎЯВЕРАМИЗ»
7 ёшли қизалоқнинг шоколадга аллергияси бор. Аммо...
....Аммо унинг «меҳрибон» бувижониси бор ва у доимий равишда набирасига шоколад бериб, “Онангга ҳеч нарса айтмаймиз, бу иккимизнинг сиримиз бўлиб қолади!” дея огоҳлантиради.
Бундай сирлар набира ва буви ўртасида жуда кўп бўлади, она эса болани аллергиядан даволашда давом этаверади...
Лекин қизалоқ кундалигидан ёмон олган баҳолари саҳифаларини йиртишни бошлаганида буви болаларнинг ёлғончилигидан нолишни бошлайди, ваҳоланки ёлғон гапиришга унинг ўзи ўргатганини ҳаёлига ҳам келтирмайди.
Шу сабабли яхшиси болага ҳар қандай ҳолатда ростгўй бўлишни ўргатайлик, уларни рост гап учун жазоламайлик, шундагина унинг сиздан сири ва ёлғони бўлмайди!!!
АНА ШУНДАЙ ХАТОЛАР ҚИЛИБ ҚЎЯЁТГАНИНГИЗНИ СИЗ ҲАМ ПАЙҚАГАНМИСИЗ?
ҚАЛТИС НИЯТ
Онамнинг қўшни вилоятга келин бўлиб кетган болаликдаги яқин дугоналари бор экан. Ўша хола биз томонлардаги қариндош-уруғларини кўриш учун келганида, онам аёлимга тансиқроқ овқат буюриб, дугоналарини уйга таклиф қилдилар. Икки дугона анчагача ёшлик хотираларини эслаб, ҳасратлашиб ўтиришди. Меҳмоннинг ҳурмати ўзаро суҳбатларидан сўнг, мен ҳам уларнинг ёнида бир оз ўтирдим. Гап орасида меҳмон аёл онамга қараб:
— Ўртоқ, Аллоҳга шукур, тўрт боламни ҳам уйли-жойли қилиб тинчитдик. Энди дадаси иккимиз топганимизни ўзимизга сарфлаб, невараларнинг тўй-томошасию, туғилган кунларига совға-салом қилиб юрамизда,- деди.
— Яхши. Буюрсин, пиру бадвлатликда ҳаёт кечиринг.- деди онам астойдил дугонаси учун хурсанд бўлиб. Кейин ҳавас билан дугонасига термулиб:
— Энди поччам билан ҳаж зиёратига борингизлар. Фарзандлар олдидаги қарздан қутилибсиз, буёғини тоат-ибодатда, фарзандларингизни дуо қилиб, Аллоҳнинг фарзларини бажариб яшангизлар,- деди. Меҳмон аёлнинг бирдан туси ўзгарди:
— Ҳажга бориб нима қиламиз, дугонажон? Ундан кўра пенсияларимизни йиғиб дадаси икковимиз санаторияларда дам олганимиз яхши эмасми? Даволанамиз, соғлигимизни тиклаймиз...
Аёлнинг гапларидан этим жунжикиб кетди. Кўз қирим билан онамга қарагандим, уларнинг ҳам лаблари титраб, ҳатто кўзларига ёш айланяпти экан. Онам бояқиш дугонасига берган маслаҳатига эшитган жавобидан хижолат чекаётганди, афтидан. Шундан кейин орага совуқ жимлик чўкди ва бир муддатли қовушмаган навбатчи гап-сўзлардан кейин дастурхонга фотиҳа ўқилди.
— Бу дугонангиз билан салом-аликни ҳам йиғиштиринг, ойижон. Қалби жуда занглаб кетибди. Хафа бўлмангу, шу хотин қадам қўйган ҳовлидан фаришталар учиб кетади, Худо асрасин. Шунчалик ҳам кўнгли кир бўладими кишини... - уни дарвозагача кузатиб келган онамни хижолатчиликдан чиқаришга уриндим.
— Қўй болам, қалб қаттиқлашиши ҳам Аллоҳдан. Тавба дегин. Ундан кўра бундай инсонларга тавфиқ, иймону инсоф беришини сўраш керак Яратгандан...
Шу- шу онамнинг ўша танишлари ҳақида уйимизда ҳеч қандай гап бўлмади. Бир бирда ўша хотиннинг уйимизга келганию, онамнинг ҳаж ҳақидаги гапларига берган жавоби эсимга тушса, қўрқинчли туш кўргандек сесканиб кетардим. Орадан олти ойларча вақт ўтиб, дадам раҳматлининг қазо қилган кунлари муносабати билан уйда эҳсон дастурхони ёздик. Маҳалладошлар орасида ҳалиги онамнинг болалик ўртоғининг қариндош-уруғлари ҳам бор эди. Худойидан кейин онамнинг қайғули юз ифодаси сабабини сўрадим. Онам бироз хижолатлангандек бўлиб:
— Ўғлим, Фарғонага бориб келсам, дегандим - дедилар. Уларга жон деб олиб боришимни, фақат нима мақсадда, қаерга боришимизни сўрагандим, яна минг истиҳола билан, бундан бир неча ой аввал уйимизга меҳмонга келган аёлга ишора қилиб “Фалончихон холангнинг мазаси йўқ экан, олти ойдан бери тўшакка михланиб қолган экан...” дедилар. Гарчи дилим ғашланган бўлса-да, онагинамга эътироз билдирлмадим ва Фарғонага йўл олдик.
... Бетоб аёл ётган хонага кирдик. Аввалига димоғимга урилган қўланса ҳиддан кўнглим беҳузур бўлиб, лабларимни қаттиқ тишлаб олдим. Кейин истар-истамас салом бердим. Онам кўзларига ёш олиб дугоналари билан кўришган бўлдилар. Аёл ҳатто бўйнини ҳам кўтаролмайди. Олти ой ичида салкам тўқсон килолик хотин ўн яшар боладек озиб, пўсти устихонига ёпишиб қолган. Болалари ҳамшира ёллашган экан, ҳар замонда дори-уколидан хабар олиб турибди. Бемор нималардандир жавраб, ёзғириб- нолиб ётган жойида дунёни қарғишга кўмиб ётибди. Онам унинг ҳадеб тақдирию, дардидан малолланиши ёқмаганини очиқ айтишга ийманиб:
— Дард берганига ҳам шукр, денг, айланай, дард берган шифо беришга ҳам қодир. Дардингиздан Аллоҳдан шифо сўранг. Ла иллаҳа иллаллоҳу Муҳаммадан Расулуллоҳ, деб калима қайтаринг- деб ҳар қанча уринмасалар, беморнинг тили ҳеч иймон калимасига бормади. Бошқа гап-сўзларни, нолишу ёзғиришларни бемалол жавраётган аёл, ҳатто дардига Аллоҳдан бир оғиз шифо сўрай олмади. Иймон калимасини келтира олмади.
Бемор ётган хонада ортиқ қололмадим. Онамга уларни ташқарида кутишимни айтиб, эшикка урилдим.
Дадамга айтиб қўйманг...
Улар жуда бахтли оила эди. Ота, она ва уч ёшли ширингина қизалоқдан иборат бу оила жуда бахтли ҳаёт кечирар эди. Лекин тақдир ҳукми бу бахтни уларга кўп кўрди – узоқ давом этган касаллик сабабли она уч ёшли қизи ҳамда севимли ёрини ташлаб бу дунёни тарк этди. Турмуш ўртоғининг ўлимидан чуқур қайғуга ботган ота қизалоғига онасининг ўлимини қандай тушунтиришни билмасди. Буни устига гўдак ҳар куни отасидан "ойим қаерга кетдилар, қачон келадилар", деб сўрайверарди.
– Ойинг ишга кетди, қизим. Ишхонасидан узоқ муддатли сафарга чақиришган, Худо хоҳласа тез орада кириб келади, - дея қизини овутиб қўярди. Қизалоқ бу саволни тез-тез берар ва деярли бир хил жавоб эшитарди.
Шундай қилиб қизи олти ёшга чиққан йили ота бир меҳрибон, оқкўнгил аёл билан танишади ва улар турмуш қуришга аҳд қилишади. Бир куни отаси қизини ёнига чақириб, аста гап бошлайди:
– Қизим, ойинг қайтиб келадиган бўлди. Сен унинг қиёфасини унутиб қўйганинг йўқми?
Қизалоқ бироз ўйланиб туриб, "йўқ" маъносида бош қимирлатади. Ҳудди шу лаҳзада эшик очилиб, остонада ҳалиги аёл пайдо бўлади. Қучоғини кенг очиб, қизнинг исмини айтиб чақиради:
– Қизалоғим, мен сени ойингман, танияпсанми?
Қизалоқ отасига ҳайрон бўлиб тикилади.
- Қизим, ойингни танимаяпсанми? Ахир у сенинг онанг! Айтгандим-ку, ишга кетган, бир кун қайтиб келади, деб. Ана қайтиб келди. Энди тез бориб, "ойи" деб қучоқлаб қўйгин-чи, бўлақол тез! - деб ота қизини кўзларига тикилди.
Қизи индамай аёлнинг қучоғига бориб, "ойи" деб қўйди. Кўнгли тўлган ота қизини ёнига бориб, пешонасидан аста ўпди ва "Ҳозир келаман, сен ойинг билан гаплашиб ўтир қизим", дея ташқарига йўл олди. Отаси чиқиб кетгач қиз бирдан йиғлаб юборди ва кўзда ёш билан:
- Сиз менинг ойим эмассиз! - деди тўсатдан. - Менинг ойим ўлган!
Донг қолган аёл ҳайратдан не деярини билмай турарди.
- Буни мен бобом ва бувимларникига борганимда уларнинг суҳбатларидан билиб қолганман. Буни фақат мен, бобом ва бувим биламиз холос. Дадам бундан бехабар. У ҳалигача ойимни ишга кетган деб ўйлайди. Бу гапни дадам билмасин, у билса сўзсиз азобланиб йиғлайди. Сизни доим ойи деб чақираман. Фақат бу гапларни дадамга айтиб қўйманг. Дадам билса, чидолмай йиғлайди. -дея қизалоқ йиғлаб юборишдан ўзини зўрға тутиб турган "янги ойиси"га ёлворарди.
Бу пайт эса эшик ортида турган отанинг кўз ёшлари кўл бўлган эди.
#РУХИЯТ
🔖Ўзингизда қуйидагиларни тарбияланг ва ҳаётингизда амал қилинг:
🗯 Хечам ва хеч қачон сизни ранжитганлар билан муносабат тўғрисида бахслашманг. Сукут сақланг ва жим кетинг.
🗯 Қарияпман деб афсусланманг, қарилик гаштини суриш хаммага насиб қилмайди, фақат сараланганларга.....
🗯Энг муҳими қалбингиз тоза бўлсин, қалб тозалиги эса эътибордан, соғинчдан, хурматдан ҳамда мулойимлик ва хушмуомаладан иборат.
🗯Тоза қалб овозни баланд қилгани қўймайди, юзга югуртирмайди, жахлга эрк бермайди. Тушунган холда босиқлик билан сукут сақлаб сабр қилишга ва табассум ила яхши гапиришга ундайди.
Энг асосийси еттита муҳим қоидага амал қилиш.
1️⃣ Шикоят қилмаслик.
2️⃣ Ношукурлик қилмаслик.
3️⃣ Айбламаслик.
4️⃣ Ўтган нохуш вазиятни ёки холатни эслаб юзга солмаслик.
5️⃣ Қанақа холат бўлмасин баланд овозда охангни қўполлаштириб гапирмаслик.
6️⃣ Бегоналарга ўзингизни оқламаслик, кулиб туриб майли фикрингизни ўзгартирмайман, чунки вақт кўрсатади.Ушанда мени кимлигимни биласиз, шунда мени эмас сизни юзингиз қизаради деб кетиш.
Аммо яқин инсонизга ундай қилиш ярамайди, вазиятни тушунтириб ўзингизни оқланг. Бу пастлик ёки ғурурни поймол қилишга кирмайди. Қадрига етган қадрланади, хурмат қилган хурматга, мехр берган мехрга сазовор бўлади. Нимани эксангиз ўшани хосилини терасиз, унутманг.
7️⃣ Сизни севганга ширин гапиринг, мехрибонлик қилинг, жахл устида айтган гапларига ахамият берманг, чап қулоқдан кириб ўнг қулоқдан чиқиб унут бўлсин
