Телеграм канал «ELTUZ»

Бразилияда урғочи арслон 19 ёшли йигитни ўлдирди. У ёш йигит зоопаркдаги унинг вольерига ноқонуний кириб олган. Ҳодиса Жуан-Песоа деб номланган сайёҳлар кўп борадиган қирғоқбўйи шаҳрида содир бўлди. Ҳодисадан сўнг зоопарк ҳужум юзасидан олиб борилаётган текширув тугагунча ёпиб қўйилди. Йигит арслоннинг ошқозонида... 👉 ХАБАР БЕРМОҚЧИ БЎЛСАНГИЗ ЁКИ МУРОЖААТ ЙЎЛЛАМОҚЧИ БЎЛСАНГИЗ 💬Telegram |📱Facebook | 🐦Twitter |📱Instagram |📺YouTube

⚡️ЖУМАНАЗАР («Friday eyes») У махсус скафандр шаклидаги дурбин ва блутуз ëрдамида дурбинни дастаклайдиган телефон аппаратини темир челакка ташлади. Ортидан махсус дастур ëзилган лаптопни ҳам челакка ирғитди. Устидан скипидар қуйиб гугурт чақди. Яхши ëнсин деб эски газеталарни ҳам челакка ташади. Сассиқ қора тутун чиқди. Аммо қаҳрамонимизнинг кўнгли хотиржам эди. У Рамштейн қўшиғини ҳуштак қилиб куйлаб қўлини чўнтагига солиб кўчага чиқиб кетди. Энди у бемалол юрар, ҳавотир ва таҳлика уни тарк этган эди. Қаҳрамонимиз бўлган бу йигитнинг оти Йўлчи. Онасининг айтишича, Сингапурдан Тошкентга учаëтган учоқ ичида туғилгани учун учоқ капитани шундай от қўйган. Кўринишидан ботаникка ўхшаш Йўлчи аввалига Шовотдаги математика интернатида ўқиди. Кейин Варшавада амалий математика бўйича институтнинг оптик физика бўлимини тугаллади. 21 ëшида тунда кўрадиган дурбинларни такомиллаштириш бўйича НАТОдан буюртма олди. АҚШнинг Нью Мексика штатидаги Альбукерке шаҳридаги Пентагон лабароториясида ишлади. Тошкентдаги онаси касал бўлиб ëтиб қолганида ўз ҳисобидан узоқ муддатли таътил олиб Тошкентга келди. Келганининг учинчи куни Коронавирус васвасаси бошланди. Ўсал бўлиб ëтган онаси бошида ўтирган Йўлчи зерикканидан вирусни кўрадиган дурбин устида ишлай бошлади. Коронавируснинг 20 та тури бор экан. Вирусолог олимлар билан ëзишиб ўзи учун керакли маълумотларни олди. Дурбин прототипи бир ҳафтада тайëр бўлди. Тайëр бўлган куни жума эди. Дурбинга ўзбекча «Жуманазар» инглизча «Friday eyes» деб ном берди. Ташқи кўринишидан у 3D кинолар кўриш учун юзга тақиладиган скафандрни эслатарди. Йўлчи коронавирусни қизил ранг билан маркировка қилди. Туберкулëз, зарғалдоқ, эбола, яшил, ўлат, мовий ичтерлама эса сариқ рангда эди. Қолган вируслар кулрангда белгиланди. Шанба куни Йўлчи дурбинни кийиб уйни кўздан кечирди. Коронавирус йўқ эди. Аммо минглаб бошқа вируслар бор эди. Йўлчи вирусология институти тарафга қараб кўзида дурбин билан юра бошлади. Эшик тутқичлари, дарахтлар деворлар ва энг даҳшатлиси ҳавода минглаб вируслар бор эди. Бу вируслар одамлар кийган ниқоблардан бемалол ўтиб уларнинг бурун ва томоқлари орқали кириб бутун аъзоий баданини қоплаган эди. Игна учидай сатҳда икки миллон вирус бақрайиб ўтирганини кўрган Йўлчи даҳшатга тушди. Йўлчи қўрқиб кетиб уйига қайтди. Эртасига якшанба куни эрталабдан дурбинни тақиб электр скутерга ўтириб Юнусобод тарафга йўл олди. Интерконти меҳмонхонасида учрашуви бор эди. Йўлчи интерконти меҳмонхонасининг коронавирус билан тўлиб тошганини кўриб ўтакаси ëрилди. Шу кеча ухлай олмади. Оила дўсти бўлган профессор уни эшитиб кўриб параноял шизофрениянинг илк аломатлари бор деган диагноз қўйди. Кейинги бир ҳафта ичида Йўлчи бутунлай восвос бўлиб қоди. Ухлай олмас, ухлаганида вируслар унга қараб мўр малахдай ëпирилгандай бўлаверарди. «Жуманазарнинг кўзини ўйиш керак» деган қарорга келди. Душанба куни у барча ашқол-дашқолларни ëқиб юбориш учун темир челакни ҳовлига олиб чиқди. Rassom TUZ 👉 ХАБАР БЕРМОҚЧИ БЎЛСАНГИЗ ЁКИ МУРОЖААТ ЙЎЛЛАМОҚЧИ БЎЛСАНГИЗ 💬Telegram |📱Facebook | 🐦Twitter |📱Instagram |📺YouTube

⚡️Ўзбекистонда фанга номаълум, янги касалликлар ортиб бормоқда Ўзбекистонда сўнгги йилларда фанга ҳали номаълум бўлган касалликлар ортиши ва бунинг оқибатида тиббиётнинг ожиз томонлари ошкор бўлиб қолмоқда. Ушбу касалликларни қайд этилаётгани мутахассислар эътиборини тортмоқда. Уларнинг номлари ҳам ғалати — “Сирли шамол”, “Терининг сезувчан синдроми”, “Қисқа нафас касалликлари” ва “Норитм ўзгариши симптоми” деб шартли аталмоқда. Бу касалликлар фанга қай даражада номаълум бўлса, уни даволаш ҳам мутахассисларда шундай ечими қийинлигича қолмоқда. Бу эса аҳоли саломатлигига хавф келтирмоқда. Мутахассислар ушбу касалликларнинг келиб чиқиши, тарқалиш динамикаси ва хавф омилларини ўрганиш учун кенг кўламли тадқиқотларни бошлаган. Дастлабки тадқиқот натижаларига кўра, касалликларнинг аксарияти иқлим билан боғлиқлиги аниқланган. Ушбу касалликлар инсоннинг яшаш тарзидаги ўзгаришлар, истеъмол маҳсулотларининг такомиллашгани, ҳайвонлар билан бирга яшаш, фаолият ва экологиядаги ўзгаришлар оқибатида урчиб бормоқда. 2025 йил январь ойида пойтахтда ана шундай зооноз касалликлари хавфи бўйича халқаро семинар ўтказилган. Унда иқлим ва ҳайвонлар туфайли янги касалликлар кўпайиб бораётгани илмий исботланган. Шунингдек, чорвачилик ва чорва аҳволи, омбор ва чорвачилик сектори фаолияти кенгайгани боис одам ва ҳайвонлар ўртасида касалликларнинг “спил-овери” (юқиши) эҳтимоли ортмоқда. Экологик ва атроф-муҳит омиллари — ҳаво ва сув ифлосланиши, саноат ва иқлим ўзгаришлари инфекциялар тарқалиши ва етакчи касалликлар (ёки янги патогенлар) кўпайишини тезлаштирмоқда. Жорий йилнинг ноябрь ойида Ўзбекистонда аҳолининг катта қисми грипп билан курашди. Бунда салмоқ юқори бўлишида чанг ва гардли ҳаво ҳам катта роль ўйнади. Ўзбекистонда — дунё миқёсида қайта авж олган касалликлардан бири Chikungunya вируси ҳисобланади. Chikungunya иммунитетсизлик оқибатида организмда кучли ўрнашиб олади. У ич қотиши, юқори ҳарорат, оғриқлар ва суяк-буғимда оғриқлар (артралгия) билан намоён бўлади. Баъзи ҳолатларда бу оғриқлар ойлаб, ҳатто йиллаб давом этиши мумкин. Агар экологик шароит, ҳайвон ва инсон фаолияти тартибга солинса, инсонларда ушбу касаллик учрамайди. Шуниси маълумки — мамлакат соғлиқни сақлаш тизими ҳукумат, ветеринария ва экология хизматлари билан ҳамкорликда “One Health” стратегияси асосида касалликларни бартараф этиш, кузатиш ва профилактика қилишни кучайтириш ишларини такомиллаштириш ва бу жараёнларни янги босқичга олиб чиқиш вақти келди. Янги касалликлар шу аҳволда назоратсиз қолса, тиббиёт ва давлат катта зиён кўради. Айниқса, зооноз касалликлар назорат қилинмаса, ҳайвонларнинг ўзлари даволанмаса, чорва ва иқтисодий соҳалар катта зарар кўради. Инсоният ҳам юқтирувчи ва жабрланувчига айланади. Соғлиқни сақлаш тизимига катта “нагрузка” тушади. Янги вируслар, респиратор ва вирусли инфекциялар тарқалиши билан касалхона ва лабораториялар кучли босим остида қолади. Миграция, шахсий ва жамоат гигиенаси, экологик шароит назорати издан чиқса, иқтисодий ва ижтимоий оқибатлар ёмонлашишига олиб келади. Янги касалликлар тарқалиши билан бирга, одамлар иммунитетини сусайтириб, янги инфекциялардан ҳимоя имкониятларини пасайтиради. Шундай бўлса-да, ҳар бир фуқаро шахсий гигиенага ва хонадонида ҳайвон боқишда алоҳида эътибор бериши керак. Тозалик, эҳтиёткорлик, муҳитни асраш ва гигиена қоидаларига риоя қилиш инсонни юқумли ва иммун тизими билан боғлиқ касалликлардан асрайди. Бироқ прогнозлар шуни кўрсатадики, экологик муаммолар бартараф этилмас экан, ушбу касалликлар билан курашишда инсон ожизлигича қолаверади. 👉 ХАБАР БЕРМОҚЧИ БЎЛСАНГИЗ ЁКИ МУРОЖААТ ЙЎЛЛАМОҚЧИ БЎЛСАНГИЗ 💬Telegram |📱Facebook | 🐦Twitter |📱Instagram |📺YouTube

РАССОМ ТУЗ НОН ДАРДИ ҲАҚИДА Урганчда ТВ АЛС да ишлаганимда раҳматли депутат ва ëғ завод директори Телман ака чақириб, ичидаги дардларини айтарди. Заводдаги ишчиларнинг ўғирликка мойиллигини юмористик мисоллар билан айтиб берарди. Масалан, завод қошида чўрак (нон) ëпадиган цех очилди. "Бир кун борсам, цех мудири новвой болани ушлаб олибди. Тўртта нонни бекитиб уйига олиб кетаëтган экан. Энди ўша пайтда Совет даври бундай нарса жиноят деб билинган. Месткомни буйруғини чиқариб, новвойларга уйига олиб кетиш учун кунига олтита нон берилиши ҳақида қарор чиқариб бердим. Эртасига цех бошлиғи олдига борсам, иккита новвойни яна ушаб олибди. Берилган олти нон ëнида яна тўрттта нонни беркитиб обкетишаëтган экан." 1997 йили Каримовнинг куëви Мақсудий Урганчда Кока кола заводи қурди. Заводдаги технология боис ҳеч нарса ўғирлаб олиб чиқиб бўлмасди. Кока-кола заводи янги технология асосида "несун ташмачиликка" нуқта қўйганди. Бундан 40 йил олдин СССРдаги ҳажвий журнал Крокодилда чоп қилинган карикатура шу муаммодан баҳс қилади. 👉 ХАБАР БЕРМОҚЧИ БЎЛСАНГИЗ ЁКИ МУРОЖААТ ЙЎЛЛАМОҚЧИ БЎЛСАНГИЗ 💬Telegram |📱Facebook | 🐦Twitter |📱Instagram |📺YouTube

Кислота буғи билан тўйинган жойда яшаб бўлмайди. Ўзбекистондаги муҳитни шундай кислотали атмоссфера деган бўлардим. Гап ҳаводаги чангда эмас балки одамлар руҳидаги чарчаш кайфияти ҳақида. Одамлар асабий ва тоқатсиз. Арзимаган нарсага отасини, онасини, ëш болаларини болта билан чопиб ташаш кундалик ҳолатга айланди. Тайлоқ тумани “Беклар” маҳалласидаги 40 яшар эркак ўзини юк мошин ҳайдайдиган таниши билан ади-бади айтишиб қолди. Жанжалдан сўнг 40 ëшгга кирсаям ақли тўлишмаган ота ўз фарзандлари билан бирга ўша ади бади айтишган шўпир ва унинг ошнасига тегишли иккита юк автомашиналарига бензин сепиб, ёқиб юборди. Бу ўтëқар ва унинг такасалтанг болалари қамағда. 👉 ХАБАР БЕРМОҚЧИ БЎЛСАНГИЗ ЁКИ МУРОЖААТ ЙЎЛЛАМОҚЧИ БЎЛСАНГИЗ 💬Telegram |📱Facebook | 🐦Twitter |📱Instagram |📺YouTube

General shu nomerga chiqsin agar gaplashmoqchi bo'lsa