🔬 برخلاف تصور کلاسیک روانکاوی که خودشیفتگی را برآمده از عقدهٔ حقارت و تلاش ناهشیار برای جبران آن میداند، یافتههای جدیدتر در روانشناسی شخصیت و علوم اعصاب اجتماعی نشان میدهند که پدیدهٔ خودشیفتگی بیشتر به یک سازوکار اعتیادی شباهت دارد.
🧠 در این الگو، فرد خودشیفته گرفتار چرخهای میشود که محور آن توجه و دیدهشدن توسط دیگری است. نظام پاداش مغز (dopaminergic reward system) با دریافت محرکهای بیرونی مثل تحسین، لایک، یا حتی حسِ نگاه دیگران، فعال میشود و دوپامین ترشح میکند. این لذت زودگذر، درست مانند مصرف مواد یا قمار، خیلی زود فروکش کرده و نیاز به دوز بالاتری از توجه و تأیید ایجاد میکند.
⚡️ از این منظر، خودشیفتگی را میتوان نوعی اعتیاد رفتاری به دیدهشدن دانست؛ اعتیادی که فرد را در یک مدار بسته قرار میدهد: «من ارزشمندم چون دیده میشوم.» بنابراین، ریشهٔ اصلی این ساختار شخصیتی نه لزوماً زخمی از تحقیر، بلکه نوعی شرطیسازی عصبی-روانی به محرکِ توجه اجتماعی است.
#خودشیفتگی#خودشیفته#اعتماد_به_نفس
#اعتیاد#معتاد#آذرخش_مکری
#دکتر_آذرخش_مکری #توجه #عزت_نفس #علمی #علوم_شناختی #روانشناسی
🚀 چرا یه ویدئو معمولی توی دو روز همهجا رو میگیره ،
ولی یه محتوای فوقالعاده حتی دیده هم نمیشه؟
اینجا همون جاییه که علم شبکههای اجتماعی وارد میشه.
دیمون سنتولا، استاد دانشگاه پنسیلوانیا، توی کتاب How Behavior Spreads نشون داده که راز وایرال شدن، فقط «جذابیت محتوا» یا «تعداد ویو» نیست...
بلکه چیزی خیلی عمیقتره :
سلسلهمراتب باورپذیری در شبکهها.
🔬 سنتولا میگه:
وقتی یه ایده تازه وارد میشه، آدمها با یه بار دیدن قانع نمیشن. ذهن ما محتاطه. اما اگه همون پیام رو از چند نفر مختلف و مستقل بشنویم، اعتمادمون بهش بیشتر میشه.حالا اگر این افراد بهصورت لایهلایه و سلسلهمراتبی چیده شده باشن، اثر چند برابر میشه:
1️⃣ مرحله اول – حلقه نزدیک:
دوستات، همکارها، یا آدمای شبیه خودت اون
محتوا رو میذارن. تو کنجکاو میشی، ولی هنوز مرددی.
2️⃣ مرحله دوم – نیممرجعها:
کسانی که کمی معتبرتر یا شناختهتر از حلقه نزدیک هستن (مثلاً مربی، استاد، یا میکرواینفلوئنسر) همون پیام رو تکرار میکنن. اینجا مغزت حس میکنه «شاید این چیز جدیتر از یه شوخی ساده باشه».