Киевнинг «кутилмаган қадами». Вашингтонга сигнал
The Atlantic: Трамп Россия нефтига зарба беришга рухсат этди. Аммо Киевнинг жавоби Вашингтонни ҳам ҳайратда қолдирди
Дональд Трамп 2025 йил январида Оқ уйга қайтгач, АҚШнинг Украина томонидан Россия нефть инфратузилмасига йўлланаётган зарбаларга муносабати тубдан ўзгарди. The Atlantic нашрининг юқори мартабали манбаларга таяниб ёзишича, Вашингтон энди бундай ҳужумларга нафақат қаршилик қилмаяпти, балки айрим ҳолларда Киевга зарур разведка маълумотларини ҳам тақдим этмоқда.
Аввалги маъмурият – Жо Байден даврида Оқ уй глобал нефть нархларининг ошиши ва урушнинг назоратдан чиқиб кетишидан хавотирланиб, Россия энергетика секторига ҳужумларни чеклашга уринган эди. Трамп эса ёндашувни ўзгартирди. Унинг ҳисоб-китобига кўра, Россия бюджетининг нефть экспортига қарамлиги – Кремлни музокаралар столига ўтқазиш учун энг нозик ва оғриқли нуқтадир.
Ёз ва куз ойларида Украина узоқ масофали дронлар ёрдамида Россия нефтьни қайта ишлаш заводларига шиддатли зарбалар берди. Октябрь ойида эса АҚШ ва ЕИ Россия нефть секторига қарши синхрон тарзда янги санкциялар жорий қилди. Айни шу паллада Трамп маъмурияти ўзининг «янги тинчлик режаси»ни илгари сура бошлади.
Ноябрь ўрталарида Трампнинг вакиллари (Стив Уиткофф ва Жаред Кушнер) Киевга келиб, Зеленский ва мудофаа вазири Умеровга тинчлик режасини тақдим этишди. Бироқ Киев буни «Россия манфаатларига оғиб кетган» деб баҳолади ва рад этди. Айнан шундан сўнг Украина кутилмаган тактик қадам ташлади. 28 ноябрдан бошлаб Қора денгизда Россиянинг «соя флоти»га тегишли камида учта танкерга денгиз дронлари ҳужум қилди. Шунингдек, Ғарбий Африка қирғоқларида ҳам шубҳали ҳужумлар қайд этилди.
Муҳим жиҳат шундаки, АҚШ нефть заводларига ҳужумга рухсат берган бўлса-да, «соя флоти» танкерлари (расман фуқаролик кемалари) нишонга олинишини кутмаган эди.
The Atlantic таҳлилига кўра, денгиздаги вазиятнинг кескинлашуви – Украинанинг Трампга йўллаган ўзига хос сигналидир. Февраль ойида Трамп Зеленскийга «қўлингизда ҳеч қандай қарта қолмади» деган эди. Киев эса Россиянинг энг нозик жойи – нефть экспорти йўлларини кесиш орқали ҳали ҳам Москвага ҳалокатли зарар етказиш салоҳиятига эга эканини намойиш этди.
📱 Каналга обуна бўлинг: @gayratkhodjasaydaliev